Zelfredzaamheid
Laatst bijgewerkt op: 13-06-2024
Letterlijk betekent zelfredzaamheid: jezelf kunnen redden. Zelfredzaamheid is hoe goed mensen zich kunnen redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning en zorg. Door te werken aan zelfredzaamheid kan zorg of intensivering van zorg worden voorkomen of uitgesteld. Lees hier meer over wat zelfredzaamheid is en waarom er aan werken zo belangrijk is.
Grote en kleine zelfredzaamheid
Bij zelfredzaamheid is er een verschil tussen grote en kleine zelfredzaamheid:
- Grote zelfredzaamheid: de eigen regie over gezondheid en ziekte. Centraal staat wat iemand nodig heeft om zo gelukkig mogelijk te zijn.
- Kleine zelfredzaamheid: het kunnen uitvoeren van praktische handelingen om zelfstandig te kunnen functioneren.
Onderdelen van zelfredzaamheid
Bij zelfredzaamheid gaat het om de volgende onderdelen:
- Dagbesteding (vrije tijd, zinvolle activiteiten).
- Lichamelijk, psychisch en cognitief functioneren.
- Sociaal netwerk.
- Woonsituatie.
- Huishouden.
- Algemene dagelijkse levensverrichtingen.
- Mobiliteit.
- Financiën.
Samenredzaamheid
Zelfredzaamheid gaat ook om het vermogen van mensen om zich zoveel mogelijk te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers. Dit noemen we ‘samenredzaamheid’.
Waarom is werken aan zelfredzaamheid belangrijk?
Als zorgprofessional neem je soms goedbedoeld veel zorgtaken uit handen. Dit kan ervoor zorgen dat een bewoner of cliënt steeds afhankelijker wordt. Dit heeft invloed op je eigen werk en op de leefomgeving van de oudere. Je werkt daarom niet alleen aan zelfredzaamheid voor jezelf, maar juist ook voor de cliënten en de samenleving.
Doe het voor jezelf
Het is een belangrijk onderdeel van je vak. Mensen helpen om dingen waar mogelijk weer zelf te kunnen, met hulpmiddelen of anderen uit hun netwerk. Het maakt je werk leuker om steeds opnieuw te ontdekken waar iemand meer zelfstandig kan worden en daarbij te ondersteunen.
Doe het voor de cliënten
De meeste mensen willen onafhankelijk van anderen zijn, zelfstandig blijven wonen en zelf de regie over hun leven houden. Ondersteun hen bij het zo lang mogelijk zelfredzaam blijven. Elke (letterlijke) beweging telt om zo lang mogelijk lichamelijk, sociaal en emotioneel gezond en sterk te blijven.
Doe het voor de samenleving
Er komen steeds meer ouderen bij met een zorgvraag. Tegelijkertijd is er een tekort aan arbeidskrachten in de zorg. Zelfredzaamheid kan ervoor zorgen dat ouderen minder zorg nodig hebben of kan zorg uitstellen. Ze kunnen meer zelf, ervaren vrijheid en krijgen meer zelfvertrouwen. Daarmee kunnen we de kosten in de zorg beheersbaar maken.
