Laatst bijgewerkt op: 14-11-2023
Vaak weet je als zorg- of projectteam wel dat je iets wíl leren en veranderen, maar niet altijd wat voor jullie de beste aanpak is. Het aanbod aan leer- en verandermethodes in de zorg is enorm en er snel eentje kiezen is dan verleidelijk. Het leer- en veranderkompas helpt bij het maken van goede keuzes om zo een leer- en verandertraject samen te stellen dat bij jullie past.
Er zijn veel goede voorbeelden, werkvormen en methodes in de zorg om een verandertraject in te gaan. Er is niet 1 manier de beste. Geen enkele organisatie is immers hetzelfde en iedere organisatie heeft eigen krachten, wensen, vraagstukken en valkuilen. Op deze pagina vind je het leer- en veranderkompas, dat je helpt om een leer- en verandertraject op maat samen te stellen.
Een goede voorbereiding is het halve werk. Dit geldt zeker voor leer- en verandertrajecten. Doorloop daarom de fases van het leer- en veranderkompas vóór jullie aan het traject beginnen. Pak het leer- en veranderkompas er af en toe er weer bij tijdens het traject. Zo komen jullie tot de precieze vraag, blijven jullie scherp en weten jullie op wat voor een manier welke mensen betrokken moeten worden. Zo zorgen jullie dat het resultaat blijvend is en niet wegzakt.
Hoe kies je de juiste stappen en werkvormen en hoe zorg je voor de goede volgorde die past bij jouw organisatie? Hieronder vind je hiervoor 3 fases. In iedere fase geven jullie antwoord op een aantal vragen, zodat duidelijk wordt waar je rekening mee moet houden in jullie leer- en verandertraject.
In fase 1 willen jullie duidelijkheid bereiken over de intentie, het doel en de personen die de meerwaarde van het traject moet ervaren. Hiervoor proberen jullie antwoord te geven op de volgende vragen:
Het waarom en waartoe staan centraal bij alles wat je doet en kiest tijdens het veranderproces. Samen vormen deze 2 de ‘why’ van je project. Zo geeft de ‘waarom’ aan met welke drijfveren en visie je naar het vraagstuk kijkt. En het ‘waartoe’ gaat in op de effecten, de opbrengsten en de resultaten die je wil bereiken. Ook gaat het ‘waartoe’ in op wie je wanneer vertelt dat je de resultaten hebt bereikt.
Waar moet je allemaal rekening mee houden tijdens het traject? In deze fase ga je kijken naar verschillende factoren die een rol spelen en welke invloed je hiermee kunt uitoefenen. Op basis hiervan bepaal je waar je rekening mee moet houden bij de aanpak.
Om dit helder te krijgen, stellen jullie elkaar de volgende vragen:
Er zijn veel elementen waar je rekening mee kunt of moet houden bij een traject. Welke elementen zijn dit? Hoe breng je orde hierin? Hoe kies je de juiste werkvormen? En hoe zorg je voor de goede volgorde die bij jouw organisatie past?
We kijken hierbij naar 7 hoofdelementen: wie, wat, hoe, wanneer, waar, structuur en cultuur.
Wie zijn betrokkenen en op welke manier vinden zij het prettig om te leren? In hoeverre wordt dit in co-creatie bepaald?
Dit speelt een rol:
Wat staat voor de inhoud van hetgeen geleerd wordt. Is dit passend en juist voor diegenen die het betreft?
Dit speelt een rol:
Hoe staat voor de invloed die het soort en mix van leeractiviteiten heeft op de mate waarin het geleerde succesvol wordt toegepast.
Dit speelt een rol:
Waar staat voor de fysieke of niet-fysieke plaats waar er geleerd of veranderd wordt.
Dit speelt een rol:
Wat is het juiste moment en volgorde voor de betrokkenen en welke invloed kunnen zij hierop uitoefenen?
Dit speelt een rol:
Cultuur gaat over hoe jullie met elkaar omgaan binnen de organisatie en welke waarden en normen gangbaar bij jullie zijn.
Dit speelt een rol:
De structuur is de manier waarop alle taken, beleid en afdelingen binnen een organisatie formeel zijn verdeeld en samenhangen. Zijn die voldoende en ondersteunend aan de gewenste verandering?
Dit speelt een rol:
In fase 3 gaan jullie daadwerkelijk jullie leer- en veranderaanpak kiezen en toepassen, met bijpassende interventies, werkvormen en methodes. Na het doorlopen van fase 1 & 2 weten jullie wat belangrijk is en wat er nodig is om te gaan ‘doen’ en vooral ook ‘te blijven doen’ en de aanpak hierop te ontwerpen.
Het helpt om hierbij na te denken over de volgende vragen:
Vilans
De voorbereiding van fase 1 en 2 is gedaan! Met de informatie en aandachtspunten hieruit kun je aan de slag met het kiezen van je veranderpad. Je kunt dit doen zoals je binnen de organisatie gewend bent, bijvoorbeeld met een plan van aanpak.
Ter inspiratie verwijzen je graag door naar een aantal toolboxen vol met werkvormen, methodes en aanpakken om aan de slag te gaan. Sommige toolboxen zijn algemeen en sommige op gericht op een specifiek thema.
Downloads
