Sociale wijkteams in beeld

10 aandachtsgebieden functioneren sociale wijkteams

Welke ontwikkelpunten voor sociale wijkteams spelen er in praktijk en beleid? En in welke richting zoeken gemeenten oplossingen of verbeteringen? Programma Integraal Werken in de Wijk (IWW) brengt in de publicatie ‘Tien aandachtsgebieden voor functioneren sociale wijkteams’ ervaringen, lessen en verbetermogelijkheden voor sociale wijkteams naar voren. De onderzoekers keken naar de werkwijze, samenwerking en monitoring. Belangrijke thema's zijn:

• Aanscherping van de opdracht
• Inzet op preventie
• Effectiviteit en efficiency

Rapport: Tien aandachtsgebieden voor functioneren sociale wijkteams (pdf, 2020, gecheckt 2022).

Sociale (wijk)teams 5 jaar later

Movisie voert geregeld peilingen uit onder Nederlandse gemeenten naar de stand van zaken rondom sociale (wijk)teams. Uit de meest recente peiling Sociale wijkteams vijf jaar later (pdf, 2020, gecheckt 2022) bleek dat het aantal gemeenten dat met (wijk)teams werkt gestabiliseerd is. Dat cijfer ligt sinds 2017 op 83%.

Na de oprichting van de sociale (wijk)teams is er veel veranderd in de samenstelling van de teams, de aansturing en de samenwerking met andere partijen. Het bieden van passende zorg en ondersteuning (maatwerk) is nog steeds de belangrijkste doelstelling die gemeenten aan de (wijk)teams meegeven.

Het was de ambitie van veel gemeenten om vanuit de sociale (wijk)teams dichtbij, laagdrempelig, aansluitend bij de inwoners en outreachend te werken. Tot nu toe komt uit iedere peiling dat de (wijk)teams onvoldoende toekomen aan preventief werken en vroegsignalering. Ook het doorontwikkelen van individueel aanbod naar collectieve voorzieningen wordt herhaaldelijk genoemd als taak waar onvoldoende tijd voor is. Veel voorkomende problemen collectief en preventief aanpakken, vergroot de zelf- en samenredzaamheid van inwoners en verlaagt gezondheidsrisico’s.

• Download rapport Sociale wijkteams vijf jaar later (pdf, 2020, gecheckt 2022).
• Download infographic Sociale wijkteams vijf jaar later (pdf, 2020, gecheckt 2022).
• Meer over de peilingen van sociale wijkteams op Movisie.nl.

De peilingen worden uitgevoerd in opdracht van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en in samenwerking met het ministerie van VWS en andere landelijke kennisinstituten in het sociaal domein: NJi, NCJ, Vilans en het Trimbos-instituut.

Aansluiten op bewoners en vrijwilligers

De opgave voor sociale wijkteams is om meer preventief en outreachend te werken. Hoe kunnen professionals van sociale wijkteams, sociaal werk en gemeenten goed aansluiten op activiteiten van bewoners en zo samen de preventieve waarde van deze initiatieven versterken?

In het project 'De preventieve waarde van bewonersinitiatieven en vrijwilligerswerk' van Movisie ligt de focus op collectieve activiteiten die gericht zijn op omzien naar elkaar. Denk aan voorzieningen van en voor inwoners waar ontmoeting en aandacht voor elkaar centraal staat of waarbij praktische hulp wordt geboden. Deze activiteiten zorgen ervoor dat buurtgenoten elkaar makkelijker kunnen ondersteunen en een oogje in het zeil kunnen houden. Het kan ervoor zorgen dat professionele zorg minder snel nodig is. Zo kunnen mensen beter en naar eigen wens in hun eigen wijk of buurt blijven wonen.  

• Lees meer over dit project op Movisie.nl.

Een andere manier om preventief en outreachend werken vorm te geven is het inzetten van ervaringsdeskundigen in sociale wijkteams. Wat is de meerwaarde van de inzet van ervaringsdeskundigen voor de cliënt en de professional? Hoe werken zij en hoe kunnen ervaringsdeskundigen zo worden ingezet dat zij de meeste toegevoegde waarde hebben? Deze vraag stond centraal in het onderzoek dat Movisie en Buurtteamorganisatie Sociaal (BTO) in Utrecht deden naar de inzet van ervaringsdeskundigen in sociale wijkteams.

• Lees meer over hun bevindingen op Movisie.nl.