Laat bewoners activiteiten doen die ze belangrijk vinden

DJ Armand

‘Vroeger werkte ik bij Haagstad Radio en draaide ik muziek. Door jullie heb ik mijn levenswerk weer opgepakt.’ Stralend zit ‘DJ Armand’ achter de stereotoren, bewoners en medewerkers op de dansvloer. Voordat meneer samen met de zorg zijn oude liefhebberij had teruggevonden, sliep en bewoog hij veel slechter dan nu.

• Bekijk een kort filmpje over DJ Armand (YouTube)

Betekenisvolle activiteiten

’Betekenisvolle activiteiten kunnen helpen bij het aanpassen aan de nieuwe situatie en bijdragen aan een thuisgevoel. Dat lees je niet alleen in verschillende onderzoeken, maar je ziet het ook mooi in het voorbeeld van DJ Armand.’ Aan het woord is lecturer-practitioner Mari Groenendaal. Voor het Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland doet zij onderzoek naar het behoud van betekenisvolle activiteiten. Haar onderzoek valt binnen het thema ‘Kwaliteit van leven bij dementie.’ Zij ziet dat praktijk en theorie mooi samenkomen in ‘Thuis bij WZH’, het programma dat haar organisatie gebruikt om de verhuizing naar het verpleeghuis te begeleiden.

Inpassen in het dagelijks leven

Activiteiten behouden die betekenis hebben voor nieuwe bewoners vraagt aandacht en inzet. Zorgmedewerkers vinden het moeilijk activiteiten aan te passen aan de interesses en ze in te passen in het dagelijks leven van het verpleeghuis, blijkt ook uit onderzoek. Het is belangrijk er bewust mee aan de slag te gaan. Als organisatie, als medewerker en als naaste van de persoon met dementie. Een belangrijke helpende factor blijkt de informatie van familie. Een lastig obstakel is tijdgebrek.

’s Nachts wasgoed vouwen

Het begint allemaal met het goed kennen van de bewoner, liefst al voor de verhuizing. ‘Wij zijn daarom begonnen met huisbezoeken,’ vertelt Mari. Ook in de film ‘Ken je mij’ (YouTube) van WoonZorgcentra Haaglanden (WZH) zie je zo’n huisbezoek. Een echtgenoot vertelt over de gewoontes van zijn vrouw, die naar het verpleeghuis gaat verhuizen. Hij legt uit dat hij er altijd voor zorgt dat er ’s nachts een stapeltje wasgoed in een kamertje voor haar klaarligt. Als ze dan gaat dwalen, dan vindt ze dat en gaat ze het rustig en héél precies opvouwen. Helemaal op haar manier. Dat is haar routine, ze stoort er niemand mee. Hoe fijn zou het zijn, als ze die gewoonte ook in het verpleeghuis zou kunnen behouden?

‘Ik heb geen hobby’s’

Jennifer Bol is coördinator van het dagactiviteitencentrum. Bij verhuizing naar het verpleeghuis kan iemand vaak blijven meedoen aan de activiteiten. Als Jennifer erachter probeert te komen wat iemand thuis graag doet of deed, krijgt ze als antwoord vaak ‘Niks bijzonders, ik heb geen hobby’s.’ Doorvragen is dan de kunst, weet ze. ‘Je weet bijvoorbeeld dat iemand vroeger huisvrouw was, ga daarop door. Vraag hoe haar dag eruit zag, bijvoorbeeld.’

Bewoners betrekken

Soms is het ook de vraag of de dingen van vroeger nog kúnnen. Misschien is een activiteit door de dementie inmiddels te complex? Mari: ‘DJ Armand gaat niet meer naar de Haagse radiostudio maar verzorgt wel tweemaal per week de muziek bij activiteiten hier in huis.’

Huiskamerbegeleider Tara Ramroop probeert bewust bewoners te betrekken bij kleine dingetjes ‘Ik vraag dan of iemand even meeloopt om iets te halen of om me ergens bij te helpen. Bij het Suikerfeest gaf ik iedereen een taakje, in de voorbereiding en tijdens het feest zelf.’ Mari: ‘Zo voelt iemand zich meer van waarde.’ Lees 15 tips om betekenisvolle activiteiten te behouden.

Tekst: Linda van Ingen
Beeld: Jurriaan Brobbel

Meer informatie

• Leren bij dementie op de website van WZH
• Behouden van betekenisvolle activiteiten bij dementie in transitie op de website van UNC-ZH