Interventie STA OP!
Gepubliceerd op: 01-01-2020
De interventie STA OP! helpt je zicht te krijgen op de oorzaken van onbegrepen gedrag en hierbij een passende behandeling te kiezen. STA OP! staat voor ‘STApsgewijs Onbegrepen gedrag en/of Pijn bij dementie de Baas!’ De methodiek is ontwikkeld door Leiden Unversity Medical Center en gebaseerd op de Verenso-richtlijn Probleemgedrag (2008) en benoemd als erkende interventie.
Wat is het?
Met STA OP! kun je op een systematische manier onbegrepen gedrag in kaart brengen en tot een behandeling komen. De methode helpt je om de oorzaak van bijvoorbeeld agitatie, depressie en apathie te achterhalen. Deze symptomen kunnen veroorzaakt worden door lichamelijke aandoeningen, psychosociale factoren en pijn. Met name bij mensen met matige tot ernstige dementie is het lastig de oorzaak te achterhalen, omdat zij vaak verminderde mogelijkheden tot communicatie hebben. Door STA OP! kunnen zorgprofessionals het onbegrepen gedrag of de gedragsverandering verklaren en oorzaken gericht(er) behandelen.
Voor wie is het?
Zorgprofessionals in het verpleeghuis op de PG-afdeling die werken met mensen met matige tot ernstige dementie.
Hoe werkt het?
Je begint met STA OP! als je een gedragsverandering opmerkt. Vervolgens verzamel je gestructureerd informatie over de lichamelijke en emotionele behoeften van je cliënt, die het onbegrepen gedrag kunnen veroorzaken. Je doet dit door te observeren. Tenslotte voer je een stapsgewijze behandeling uit.
STA OP! bestaat uit zes stappen:
- Beoordeling basisbehoeften
- Beoordeling pijn en lichamelijke behoeften
- Beoordeling psychosociale behoeften
- Comfort interventies
- Proefbehandeling pijnmedicatie
- Consultatie van anderen en/of proefbehandeling psychofarmaca
STA OP! start met een training van het hele multidisciplinaire team van de PG-afdeling(en). Zorgprofessionals leren en doorlopen alle interventiestappen met een geselecteerde cliënt in vijf bijeenkomsten van drie uur, in een periode van 12-13 weken.
Ervaringen
Omgangskundige Sandra Blommestein van de Amstelring is betrokken geweest bij de ontwikkeling van de training bij STA OP!. Ze is enthousiast over de methodiek. ‘Sta Op! is een heel toegankelijke methode, omdat hij stapsgewijs werkt. Groot voordeel is dat als de behandeling aanslaat, je het ook weer kunt afsluiten als dit in het zorgplan staat genoteerd. Hierdoor hoef je er niet continu mee bezig te zijn in je hoofd.'
Erkende interventie
De erkenningscommissie ouderenzorg van Vilans heeft de interventie erkend als effectief volgens goede aanwijzingen. Uit onderzoek is gebleken dat verpleeghuisbewoners bij wie STA OP! is toegepast minder pijn en gedragsproblemen vertonen, minder antipsychotica gebruiken en een verbeterde stemming hebben. Dit zal resulteren in een rustigere en kalmere omgeving, waardoor medebewoners minder overprikkeld raken.
Richtlijn probleemgedrag bij dementie
De interventie is gebaseerd op de Verenso-richtlijn Probleemgedrag(2008) en wordt ook genoemd in de herziene richtlijn ‘Probleemgedrag bij dementie’ (2018) van Verenso en het Nederlandse Instituut van Psychologen (NIP). Bekijk de herziene richtlijn (2018) in het thema probleemgedrag.