Laatst bijgewerkt op: 12-12-2024
Wanneer iemand zich verslikt, komt eten of drinken in de luchtpijp terecht in plaats van in de slokdarm. In de meeste gevallen krijgt iemand die zich verslikt een hoestbui. Hoesten zorgt ervoor dat datgene wat er in de luchtpijp is gekomen, daar als het ware uit wordt geblazen.
Let op: Onderstaande symptomen wijzen op een niet-effectieve hoest. Bel direct 112.
* De verpleegkundige moet binnen 30 minuten de cliënt zien en de arts binnen enkele uren.
Leg de cliënt voorzichtig op de rug. Controleer of hulp onderweg is en laat eventueel alsnog 112 bellen. Start vervolgens met reanimatie als dit binnen de behandelafspraken past
De Heimlich-manoeuvre wordt vaak aangeleerd in een situatie waarbij de helper achter de cliënt gaat staan. Bij cliënten in een rolstoel is dat niet altijd mogelijk. In deze filmpjes van het ALS Centrum Nederland wordt de Heimlich manoeuvre uitgevoerd terwijl je voor de cliënt zit. Er is een filmpje voor als je alleen bent en voor samen:
Leg de cliënt in zijligging en probeer eerst met stoten tussen de schouders of de voedselbrok loskomt. Bij onvoldoende resultaat, schuif een reanimatieplank onder de cliënt en voer de Heimlich greep in rugligging uit. Lukt dit niet: probeer het effect van de Heimlichgreep te bereiken terwijl de cliënt in zijligging op bed ligt.
De gevolgen van verslikken kunnen zijn: aspiratie, aspiratie-pneumonie en dreigende verstikking.
Als iemand onvoldoende kracht heeft om te hoesten en er voedsel of speeksel achter blijft in de longen kan er een longontsteking ontstaan. Deze longontsteking kan in sommige gevallen levensbedreigend zijn. Een longontsteking die ontstaat door verslikken wordt ook wel aspiratie-pneumonie genoemd. Een aspiratie-pneumonie kan ook ontstaan door het terugvloeien van maaginhoud in de longen (reflux).
Wanneer door voedsel of iets anders de luchtpijp helemaal of gedeeltelijk afgesloten wordt, kan er niet voldoende lucht worden ingeademd. Hierdoor kan iemand stikken. Er is dan sprake van een gevaarlijke, levensbedreigende situatie waarin snel actie moet worden ondernomen.
De verschijnselen bij een dreigende verstikking zijn:
Vaak ook is er sprake van angst of paniek. Dit laatste geldt niet alleen voor de persoon zelf maar ook voor omstanders. Wanneer de afsluiting niet op tijd wordt opgeheven loopt de cliënt het risico te overlijden. Bel bij dreigende verstikking direct 112 en daarna de dienstdoende arts.
