Hoe voer je een dubbele controle van medicatie uit?

De aanpak van de zorgorganisatie

Een zorgorganisatie legt in een procedure vast op welke manieren een dubbele controle plaatsvindt. Wanneer een dubbele controle nodig is, spreek je per cliënt af hoe deze plaatsvindt. Hierbij houd je dus rekening met de procedure van de zorgorganisatie. Leg afspraken die je maakt vast in het zorgdossier.

Zijn er situaties waarbij je alleen werkt, zoals bij iemand thuis of bij kleinschalig wonen? En kan een cliënt of mantelzorger de dubbele controle niet doen? Dan kan je kijken naar de volgende oplossingen: 

• Check met een collega via een foto met de mobiele telefoon. Dit doe je met een beveiligde telefoon, niet met een privételefoon.
• Check met een telefonische achterwacht.
• Gebruik van een app voor dubbele controle zoals de MedicatieControle app en de MediCheck app.

Hoe ga je te werk bij injecties en een infuus?

• Degene die berekeningen voor verdunningen en oplossingen heeft gedaan, belt een collega om te vragen de herberekening uit te voeren ter controle.
• Degene die de druppelsnelheid voor een infuus heeft berekend en de infuuspomp heeft ingesteld, belt een collega om te vragen de druppelsnelheid nog eens te berekenen en de instelling van de infuuspomp te controleren op basis hetgeen afgelezen wordt op de pomp.
• Maak een foto van de instelling van de pomp met een beveiligde mobiele telefoon en stuur de gegevens naar een collega voor een controle.
• Gebruik een webcam om de infuusbehandeling thuis te controleren.

Wat als dubbele controle niet mogelijk is?

Soms is het moeilijk om dubbele controle goed te organiseren. Bijvoorbeeld als medewerkers alleen werken, zoals bij thuiszorg, of kleinschalig wonen. Of als dubbele controle zo ingewikkeld is dat het afleidt van de handeling zelf en daardoor niet bijdraagt aan de veiligheid. Als dubbele controle niet doelmatig en veilig kan worden gedaan, dan kan er als uiterste voor worden gekozen geen dubbele controle te doen. De zorgorganisatie moet namelijk ook zorgen doelmatige zorg.

Wees bewust van de risico's 

Let op: Er blijft dan dus een risico! Maar dat er geen dubbele controle wordt gedaan, is dan een risico dat genomen wordt. Het leven is nooit helemaal zonder risico’s. Het is belangrijk is dat dit bewust gebeurt. Het helpt om op te schrijven welke overwegingen er zijn, waarom een dubbele controle niet lukt en met wie is overlegd. Dubbele controle moet je dus nooit zomaar achterwege laten. Kijk vervolgens hoe je het risico zo klein mogelijk kunt maken. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat een medewerker zichzelf dubbel controleert en hardop uitspreekt wat hij toedient. Dit leg je dan ook als werkwijze vast.

Tot slot is het belangrijk dat dit besproken is door de managers of bestuurders. Het bestuur is uiteindelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg en de keuzes die worden gemaakt.

Aansluitend bij de uitgangspunten in de Veilige principes

Deze manier van denken past Veilige principes. Kort samengevat: wees bewust van risico’s en probeer ze zoveel mogelijk te voorkomen, te beperken of acceptabel te maken. Gebruik je gezonde verstand en handel eerlijk en redelijk. Communiceer, maak afspraken en leg deze vast.