Samenhang met kwaliteitskader

Samenhang met het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg

Het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg benoemt wat we als samenleving verstaan onder goede zorg. Het belangrijkste uitgangspunt hierin is het centraal stellen van de cliënt als mens en oog hebben voor alle levensdomeinen die voor die cliënt van belang zijn. Intimiteit en seksualiteit zijn daar een logisch en integraal onderdeel van. De richtlijn over veranderende seksuele gezondheid helpt zorgmedewerkers hierbij. In de zorg moet rekening worden gehouden met de eigen geschiedenis, de eigen toekomst, de eigen doelen, de eigen context en de eigen naasten van de cliënt. Vanuit 2 van de 4 kwaliteit en veiligheidsthema’s van het Kwaliteitskader is het belangrijk om aandacht te besteden aan de behoeften van cliënten op het gebied van intimiteit en veiligheid. Lees meer hierover bij het thema Vernieuwend Zorgen van Zorg voor Beter.

Ten eerste persoonsgerichte zorg en ondersteuning. In het Kwaliteitskader worden daarbij vier richtinggevende thema’s genoemd voor de zorgverbetering. Daarbij gaat het om: compassie, uniek zijn, autonomie en zorgdoelen. Bij alle vier zijn er verbindingen met intimiteit en seksualiteit. 

1. Compassie: gericht op nabijheid, vertrouwen, aandacht en begrip.
2. Uniek zijn: in de zorg is er aandacht voor de identiteit en de persoonlijke voorkeuren van de cliënt.
3. Autonomie: behoud van eigen regie over leven en welbevinden.
4. Zorgdoelen: afspraken over de zorg, doelen en vormen van ondersteuning.

Ten tweede, Wonen en welzijn. Hierbij worden 5 richtinggevende thema’s genoemd. Ook hier zijn er verbindingen met het thema:

1. Zingeving: dan gaat het over levensvragen maar ook over de mogelijkheden jezelf te zijn in alle facetten.
2. Zinvolle tijdsbesteding: een leven leiden dat bij je past.
3. Schoon en verzorgd lichaam plus verzorgde kleding.
4. Familieparticipatie en inzet vrijwilligers.
5. Wooncomfort: dan gaat het ook over privéruimten.

Thuiszorg

Hoewel in de thuiszorg sommige aspecten van intimiteit en seksualiteit minder urgent zijn dan in de verpleeghuiszorg, bijvoorbeeld genoeg ruimte en respect voor privacy, is het ook in de wijkverpleging belangrijk om je bewust te zijn van de behoeften en wensen van cliënten op dit vlak.

In de belangrijkste beleidsdocumenten voor wijkverpleging gaat het net als in de verpleeghuiszorg op de eerste plaats om persoonsgerichte zorg.

In het Kwaliteitskader wijkverpleging (2018) zijn er aanknopingspunten om de behoeften en wensen van cliënten op het gebied van intimiteit en seksualiteit niet te vergeten. Zo is punt 2 van het Normenkader Verplegen en Verzorgen: Indiceren en organiseren van zorg is gericht op het versterken van eigen regie en zelfredzaamheid van cliënten en het cliëntsysteem. Ervoor zorgen dat cliënten hun eigen leven kunnen blijven leiden, inclusief aandacht voor intimiteit en seksualiteit.

ActiZ

Ook in de recente visie van brancheorganisatie ActiZ, Wijkverpleging in Context, zitten aanknopingspunten om het thema in de thuiszorg niet te vergeten. Zo stelt ActiZ: Wijkverpleging is dus gericht om mensen te laten doen wat voor hen van belang is. Intimiteit en seksualiteit hoort daar voor de meeste mensen ook bij. ‘Wijkverpleging is [..] altijd gericht op het versterken van de eigen mogelijkheden van mensen en zoekt continu naar passende en duurzame oplossingen in de directe omgeving van mensen.’ Ook hier liggen er verbanden met het thema Intimiteit en seksualiteit.

Bronnen

• Kwaliteitskader verpleeghuiszorg (2021), Zorginstituut Nederland
• Kwaliteitskader wijkverpleging (2018), Zorginstituut Nederland