Externe leefcirkels

Wat zijn externe leefcirkels?

Externe leefcirkels zijn veilige zones of wandelzones waarin de cliënt vrij kan bewegen.  Waar de persoon zich bevindt, wordt bijgehouden door een GPS-tracker. Komt de cliënt buiten de leefcirkel? Dan krijgt de mantelzorger of zorgmedewerker een melding.

Dat werkt zo: op een elektronische kaart zijn de grenzen van de leefcirkels ingesteld. Het systeem ziet wanneer de cliënt een van de elektronische grenzen over gaat. De cliënt draagt namelijk altijd een polsbandje of sleutelhanger met gps-tracker.

Interne leefcirkels

In verpleeghuizen gebruikt het zorgpersoneel vaak interne leefcirkels. Dit zijn wandelzones binnen een gebouw. Dit werkt niet met gps. Het is nog niet bewezen dat interne leefcirkels de zorgmedewerkers tijd besparen. Bij externe leefcirkels is dit wel zo.

Doelgroep externe leefcirkels

Externe leefcirkels zijn voor mensen met dementie of andere geheugenproblemen die meer bewegingsvrijheid willen. Dit kan zowel bij de cliënt thuis als in een verpleeghuis. De kans is groot dat deze cliënten gaan dwalen, verdwalen of weglopen. Deze technologie geeft de cliënten dan op een veilige manier meer vrijheid.

Sommige bewoners in een verpleeghuis hebben al een interne leefcirkel. Met een externe leefcirkel kunnen bewoners ook buiten het gebouw meer bewegingsvrijheid krijgen.

Makkelijk in gebruik

De externe leefcirkel is gebruiksvriendelijk voor cliënten en medewerkers. Een groot voordeel is de mogelijkheid om verschillende veilige zones in te stellen. Deze zones kun je laten afhangen van de situatie van een cliënt op een bepaald moment.

Mogelijke problemen met de gps-tracker 

GPS-trackers voor externe leefcirkels kunnen een aantal problemen geven als het gaat om gebruik door mensen met gevorderde dementie.

Batterijduur

De veilige zone of wandelzone is een functie van een GPS-tracker die met name belangrijk is voor mensen met gevorderde dementie. Deze maakt de externe leefcirkels mogelijk. 

Om de veilige zone nauwkeurig in beeld te krijgen, moet de positie van de cliënt regelmatig worden bepaald door de GPS-tracker. Dit kost veel batterijstroom. Je kunt wel een grotere batterij gebruiken, maar dat is minder fijn om te dragen voor de cliënt. 

Valse meldingen in gebouwen

Vaak ligt een veilige zone dicht rond de locatie van een verpleeghuis of een groter appartementencomplex voor zelfstandig wonen. Dit zorgt alleen snel voor valse meldingen. De gps werkt namelijk niet goed binnen grote gebouwen. Mogelijk krijg je dan een melding, terwijl de cliënt nog gewoon in de veilige zone is.

De oplossing is technologie toevoegen aan de gps-tracker voor locatiebepaling binnen een gebouw. Hiermee gaat de gps-tracker automatisch uit als de cliënt binnen is en weer aan als de cliënt naar buiten gaat. Zo gaat ook de batterij minder snel leeg.

Dit betekent meestal wel dat er veel gps-bakens nodig zijn in het verpleeghuis of appartementengebouw. Bij bijvoorbeeld Volledig Pakket Thuis (VPT) in de wijk is dat 1 baken in de woning.

De combinatie met interne leefcirkels

Veel verpleeghuizen hebben al interne leefcirkels. Vaak willen zij voor de externe leefcirkels dezelfde apparaten gebruiken. Maar deze combinatie werkt nog niet goed.

Zoektocht naar betere gps-trackers

Een samenwerkingsverband van zorgorganisaties in de regio Zwolle heeft binnen Europa gezocht naar gps-trackers zonder bovenstaande problemen. Hiervoor werkten ze samen met de Technologie en Zorgacademie IJssel-Vecht en Vilans. Deze zoektocht was een succes.

Bij deze gps-tracker zit er geen alarmknop en ingebouwde spreekluisterverbinding in het apparaatje. Daardoor is er ruimte voor een grotere batterij die lang genoeg meegaat.

Ook bleek dat de meeste gps-trackers in Nederlandse verpleeghuizen niet geschikt zijn voor externe leefcirkels voor mensen met gevorderde dementie.

Externe leefcirkels en de Wet zorg en dwang (Wzd) 

Externe en interne leefcirkels hebben meestal mensen met dementie als doelgroep. Deze zorgtechnologieën vallen onder de categorie toezicht op afstand. De Wzd geldt dan. Lees meer over zorgtechnologie en de Wzd.

Is de externe leefcirkel een medisch hulpmiddel?  

Een gps-tracker is geen medisch hulpmiddel. De externe leefcirkel is dat dus ook niet.

Financiering en opbrengsten externe leefcirkel

In het verpleeghuis en onder het VPT vallen de kosten van externe leefcirkels binnen het dagtarief Wet langdurende zorg (Wlz). Bij het Modulair Pakket Thuis (MPT) loopt de financiering via het zorgkantoor. 

De externe leefcirkel wordt niet vergoed in de thuiszorg en onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Het gaat namelijk om toezicht op afstand. De Zvw vergoedt alleen zorg op afstand. De Wlz vergoedt zowel zorg op afstand als toezicht op afstand. Lees meer over de opbrengsten en financiering van de externe leefcirkel in de Kennisbank Digitale Zorg van Vilans.