Gouden tips voor duurzame samenwerking

Wanneer is een samenwerking succesvol? Volgens onderzoeker Els de Maeijer betekent duurzaam samenwerken dat je op de lange termijn samenwerkt, op regelmatige basis. Een samenwerking is succesvol te noemen als je ook na het aflopen van een formeel samenwerkingsverband, zoals een project of een pilot, nog blijft samenwerken, omdat je nog steeds iets voor elkaar kunnen betekenen. 

Tips voor succesvol duurzaam samenwerken

1. Wees je bewust van de formele rollen, belangen en doelen van de deelnemende partijen. En hoe die de samenwerking beïnvloeden.
2. Kies bewust voor passende vormen van interactie en kennisdeling.
3. Ga eerlijk in gesprek met elkaar over de verwachtingen en bijdrage aan de samenwerking.
4. Leg een gemeenschappelijk doel vast en besteed daar ook in bijeenkomsten steeds aandacht aan.
5. Zorg dat mensen weten dat hun inbreng inhoudelijk wordt gewaardeerd.
6. Samenwerken draait om nodig zijn: vanwege de persoon die je bent en de kennis die je hebt.
7. Ruim tijd in om relaties en onderling vertrouwen op te bouwen; drink een kop koffie met elkaar.
8. Deel je onzekerheid. Als je dat aandurft, krijg je vaak waardering voor je openheid en transparantie.  
9. Realiseer je, dat hoe je door anderen gezien wil worden, bijdraagt aan de rol die je wil innemen in de samenwerking.
10. Gouden tips zijn altijd situatie-afhankelijk.

Inspirerende leider  

Of duurzame samenwerking tot stand komt, is afhankelijk van de macro- en de micro-dynamiek. Els legt uit: 'Bij macro-dynamiek moet je denken aan: welke partijen nemen deel aan het samenwerkingsverband? Hoe groot is de afstand tussen de partijen, letterlijk en figuurlijk? Kenden de mensen elkaar al? Wie heeft de leiding? Wie aan het roer staat van de samenwerking vormt het kennisdelingsproces. Het is belangrijk om je daarvan bewust te zijn: de keuze voor een projectleider is niet neutraal.'

Tips van een onderzoeker, dirigent en architect

'Met de complexe vraagstukken waar we in de zorg voor staan, is samenwerken een must. We hebben elkaars expertise en inzet hard nodig, toch bestaat vaak de neiging om het zelf te doen. Iedereen begrijpt dat een violist en een hoboïst elkaar nodig hebben voor een goede symfonie. Zo moeten we ook naar ons werk in de zorg kijken.' Tijdens een inspiratiebijeenkomst van ZonMw laten een onderzoeker, dirigent en architect hun licht schijnen op samenwerking. Lees hun tips op zonmw.nl.

Waardevolle uitwisseling

Bij micro-dynamiek gaat het om de manier waarop de interactie plaatsvindt. Els licht toe: 'Is er ruimte voor elkaars ideeën? Mensen moeten het gevoel hebben dat ze waardevol zijn voor elkaar. En dat ze er zelf ook iets aan hebben. Je kunt op papier heel veel raakvlakken hebben, maar pas als de deelnemers bij elkaar komen, wordt duidelijk wat de verhoudingen zijn, of de samenwerking als zinvol wordt ervaren.'

Te vaak presentaties en updates

Het kiezen van vormen van interactie en kennisdeling kan duurzame samenwerking maken of breken. 'Vraag je af wat een passende keuze is,' adviseert Els. 'Te vaak wordt zonder nadenken gekozen voor een vergadering met presentaties en updates. Denk ook eens na welke inbreng je van de anderen zou kunnen gebruiken. Waarom vraag je deelnemers niet zelf wat ze uit een meeting willen halen? Zorg dat mensen voelen dat hun inbreng inhoudelijk gewaardeerd wordt. Samenwerking draait namelijk om nodig zijn: vanwege de persoon die je bent en de kennis die je hebt.'

• Lees het volledige artikel Duurzaam samenwerken doe je zo! op de website van ZonMw