Hoe je infectiepreventie tot iets van het hele team maakt: 5 tips voor aandachtsvelders
Gepubliceerd op: 18-12-2023
Een politieagent. Dat is niet iemand die je verwacht binnen een zorgteam. Toch is dát hoe veel aandachtsvelders infectiepreventie zich vaak voelen tegenover hun collega’s. ‘Hebben we het netjes in orde, ben ik een paar dagen vrij, is het weer een rommeltje,’ zucht iemand. Hoe zorg je ervoor dat collega’s elkáár meer aanspreken, in plaats van dat jij dat steeds moet doen? Hoe maak je infectiepreventie tot een gedeelde verantwoordelijkheid?
Nicolet van Eerd en Patricia van den Brink werken als adviseurs mee aan het project ‘Samen werken aan infectiepreventie‘. Zij delen hun tips voor aandachtsvelders. Nicolet: ‘Probeer het breder te maken dan jouzelf, minder persoonlijk. Zeg bijvoorbeeld als iets niet goed lukt: ‘Ik merk dat we infectiepreventie moeilijk vinden met z’n allen, hoe zien jullie dat?’
Drie webinars over samen werken aan infectiepreventie
Heb jij infectiepreventie en hygiënisch werken als extra aandachtsgebied binnen je team? En heb je behoefte aan inspiratie om met je collega’s aan de slag te gaan en ze mee te krijgen in het beter en consistent toepassen van alle infectiepreventiemaatregelen?
Het driedelige webinar ‘Waarom doen ze niet gewoon wat ik zeg?’ helpt je op weg. Je hoort hoe collega’s het hebben aangepakt en krijgt tips en tools om ermee aan de slag te gaan. Elk deel duurt ongeveer twintig minuten. Ze gaan over jouw rol als aandachtvelder, gedragsverandering en samenwerken met andere organisaties.
1. Betrek je team bij elke stap, loop niet te ver vooruit
Dat een aandachtsvelder wel eens denkt ‘waarom doen ze niet gewoon wat ik zeg?’ lijkt onvermijdelijk. ‘Maar wees nieuwsgierig naar de reden waaróm het een team niet lukt’, adviseert Patricia. ‘Probeer daar vervolgens met elkaar aan te werken. In je eentje aan een verandering trekken is heel lastig. Dan ga je al gauw op de troepen vooruitlopen en laat je je collega’s achter. Betrek hen bij elke stap: vertel het waarom, wees een goed voorbeeld, laat filmpjes zien die passen bij jullie situatie. Gebruik verschillende manieren.’
2. Werk methodisch, dan kun je ook successen vieren
Patricia wijst op het belang van methodisch werken, ook op het thema infectiepreventie. ‘Een werkwijze invoeren, evalueren, eventueel bijstellen en nieuwe afspraken maken. Als je zo werkt, kun je ook af en toe een succes vieren. Doe je het niet, dan zie je alleen dingen die niet goed lukken.’
3. Gebruik praktische werkvormen
…zoals ‘wauw- en au-geeltjes’
Een mooie werkmethode om erachter te komen wat je collega’s makkelijk of juist moeilijk vinden op het gebied van infectiepreventie, is de ‘wauw- en au-methode’. Je hebt genoeg aan een stapel geeltjes en een flip-over-bord. Links bovenaan schrijf je ‘Wauw!’, rechts ‘Au!’ En dan noteert iedereen op een geeltje iets dat hij makkelijk vindt en op een ander geeltje iets dat hij moeilijk vindt. Misschien blijkt als alle geeltjes op hun plek hangen dat veel teamleden problemen hebben het zorgvuldig handen wassen goed vol te houden. Of dat sommigen het moeilijk vinden hun trouwring thuis te laten. Waarom eigenlijk? Daarover kun je dan praten en samen proberen de situatie te verbeteren. Je kunt de vraag net zo breed of smal maken als je wilt. Zo kunnen collega’s op een geeltje zetten wat ze makkelijk en moeilijk vinden aan elkaar aanspreken op hygiënisch werken.
…of filmpjes
Filmpjes zijn een andere manier om het team op een luchtige manier bij het onderwerp te betrekken. ‘Ik zou zo’n video tijdens het werkoverleg laten zien en daarna met elkaar bespreken: wat vind jij ervan? Hoe doen wij dat hier, kan dat anders, beter misschien? Zo doen we dat ook met e-learnings. Dan bekijkt iedereen die voor zichzelf en bespreken we ze naderhand samen. Ook hebben we het wel eens gehad over vloggen. Of een eigen TikTok-kanaal, leuk!’
Aandachtsvelder is een rol, geen functie
Die rol valt vervolgens uiteen in een reeks subrollen, bijvoorbeeld coach, kwaliteitsbewaker, informatiebron, inspirator. Voorbeeld: als je de aandachtsvelders vraagt welke rol zij makkelijk en welke zij lastig vinden, blijkt dat informeren, uitleggen en een goed voorbeeld zijn de meesten goed af gaat. Moeilijker blijkt het om anderen te motiveren en op de juiste toon aan te spreken, om die strenge politieagent te spelen. ‘Een collega alleen aanspreken op bijvoorbeeld haar trouwring, vind ik nog niet zo lastig. Ingewikkelder wordt het tijdens het werkoverleg, als meerdere teamleden samen een soort houding hebben van “wat overdreven”. Dan moet je daartegenop boksen.’ Met de praktische werkvormen hierboven wordt beter hygiënisch werken meer iets van het hele team.
4. Wees zichtbaar, kijk mee, neem de tijd
Andere manieren waarop aandachtsvelders hun rol invullen:
- Een rondje lopen over de afdeling.
- De tijd nemen om vragen te beantwoorden.
- Meekijken bij zorghandelingen collega’s.
- Opletten bij zorghandelingen die je zelf uitvoert: soms zie je dat je collega de vorige dag het oude protocol heeft gevolgd.
- Mailen.
- Informatie van de deskundige infectiepreventie ophangen op een zichtbare plek.
5. Zorg voor ondersteuning, ook in uren
Naast je gewone werk al die rollen van aandachtsvelder waarmaken is een behoorlijke opgave. Je hebt een lange adem nodig en ondersteuning van je leidinggevende. En tijd. Soms is dat goed geregeld. Zij hebben een duidelijke omschrijving, goede faciliteiten en ervaren steun van anderen in de organisatie. Zij lijken daarmee ook echt stappen te kunnen zetten. Anderen moeten hard lobbyen voordat ze werkelijk uren krijgen voor hun extra werk. ‘Ik werk op een psychogeriatrische afdeling. Alles moet tussendoor. Maar op de huiskamer kan ik me werkelijk niet concentreren op wat ik als aandachtsvelder wil lezen en doen.’ Tijdgebrek is beslist een ervaring voor op een ‘au’- geeltje…
Doe mee aan Samen werken aan infectiepreventie
Wil je aan de slag met het verbeteren van hygiënisch werken en het voorkomen van infecties? Het programma ‘Samen werken aan infectiepreventie’ ondersteunt jouw organisatie daar graag bij. Gedragsverandering en samenwerking staan in de aanpak centraal. Heb je interesse? Lees meer over het programma op de website van Vilans.