Risicofactoren voor huidletsel

• Stimuleer de cliënt te bewegen en leg uit waarom dit belangrijk is.  
• Maak een mobiliteitschema in overleg met de cliënt.  
• Zorg voor passend schoeisel. Let extra op bij mensen met diabetes en of gevoelsstoornissen 
• Overleg met de arts over het eventueel inschakelen van fysio- en/of ergotherapie.  

• Gebruik een drukverlagend matras. Bekijk op deze pagina de informatie over antidecubitusmatrassen. 
• Gebruik een drukverlagend zitkussen in (rol)stoelen. Bekijk op deze pagina de informatie over antidecubituskussens.  
• Schakel een ergotherapeut of fysiotherapeut in voor advies. 
• Zorg voor zo weinig mogelijk lagen als linnengoed, positioneringsmateriaal, celstofmatjes, incontinentiemateriaal, kleding en beddengoed. Denk na over een (Australisch) medische schapenvacht, maar gebruik geen synthetische schapenvachten.  
• Bekijk of een meerlaags schuimverband op botuitsteeksels zoals de zitknobbels nodig is. 
• Leg de hielen vrij met een (antidecubitus-hiel)kussen of gebruik een hielbeschermer. De knie moet licht gebogen zijn. 
• Zorg dat er geen druk van (katheter)slangen op de huid ontstaat. Gebruik eventueel schuimverband of hydrocolloïd verband om dit te voorkomen. 

Beoordeel bij iedere cliënt de voedingstoestand en het gewicht.  

• Stimuleer een goede voeding dat voldoende energie en eiwit bevat: 
  • Driemaal daags een volwaardige maaltijd.
  • 1,5 liter tot 2 liter vocht per 24 uur.
  • Gebruik niet alleen koffie, thee, water en bouillon, maar ook melkproducten en vruchtensappen; deze bevatten meer voedingsstoffen.  
• Controleer regelmatig de huid en de urineproductie.  
•  Overleg met de arts over het eventueel inschakelen van een diëtist. Ga naar het thema Eten en drinken voor meer informatie.

• Verzorg de huid dagelijks door te wassen en goed (deppend) te drogen. Controleer de huidplooien extra.
• Inspecteer de huid dagelijks, bij verbandverschoningen en bij het draaien of verplaatsen. Wees extra alert bij mensen met een donkere huidskleur. 
• Gebruik maximaal één keer per dag zeep of maak gebruik van zeepvrije producten. Spoel zeepresten goed af.
• Niet te heet en niet te lang douchen of baden.  
• Plak geen pleisters op de huid.  
• Gebruik dagelijks schoon ondergoed.  
• Bij een normale huidconditie: Bedek intacte huid met transparante wondfolie. 
• Bij droge huid:
  • Maak gebruik van een ongeparfumeerde huidcrème of indifferente zalf. Kloppend aanbrengen, niet masseren.
  • De huidcrème of zalf moet snel in de huid trekken.
• Bij vochtige huid:
  • Maak gebruik van producten met een indrogend effect zoals zinkoxide.
  • Vervang bij incontinentie, het incontinentiemateriaal regelmatig en bescherm de huid zo nodig met barrièremiddel.
• Voorkom stoten, krabben, vallen, wrijven en schuiven; zorg voor een veilige omgeving bij een kwetsbare huid. 
• Bij ondertemperatuur (< 35.5 ºC):
  • Voorzichtig opwarmen, warme dranken drinken en indien mogelijk regelmatig houding veranderen, katoenen sokken aan in bed.  
• Bij verhoogde temperatuur (> 38ºC): 
  • Bij transpireren: was regelmatig, zorg voor droge onderlaag.
  • Zorg voor extra vocht.
  • Adviseer een zachte wasbare, absorberende onderlegger.  
• Voorkom overmatig transpireren door:
  • Te zorgen voor een koele omgeving.
  • Het laten dragen van katoenen of ademende kleding en niet te warme kleding.
  • Het drooghouden van de huidplooien door het gebruik van katoenen (niet synthetisch) beddengoed.  
• Voorkom huid-op-huid-contact door:  
  • Ondersteunende kleding, zoals een katoenen bh.
  • Goed sluitend, niet knellend ondergoed; bijvoorbeeld met pijpjes; geen string.
  • Suspensoir voor mannen (dit is een drager voor de balzak).
  • Katoenen pyjamabroek in plaats van een nachtjapon.
  • Breng één van deze materialen aan: Engels pluksel (ruwe zijde op de huid), scheurlinnen of non-woven gaas. Vervang dit als ze vochtig worden, in ieder geval minimaal 2x daags. 
• Gebruik geen:
  • Poeders in verband met klontering.
  • Pasta, omdat dit moeilijk te verwijderen is en de huid slecht te observeren is.
  • Zinkzalf, omdat dit de huid afsluit.
  • Föhn vanwege de kans op verbranding en uitdroging. 
• Overleg met de arts over de inzet van een ergotherapeut wanneer: 
  • De zorgvrager ADL-beperkt is of hulp nodig heeft.
  • De zorgvrager contracturen heeft en daardoor ADL-problemen heeft of als er daardoor meer huidplooien ontstaan.

• Laat cliënten regelmatig plassen en geef plastraining.  
• Gebruik ademend incontinentiemateriaal met een groot absorberend vermogen.  
• Regelmatig verschonen en meerdere keren per dag wassen en drogen.  
• Dagelijks de risicoplaatsen observeren op incontinentieletsel.

• Probeer te reactiveren.  
• Zorg voor voldoende opname van vocht en voeding.  
• Bied goede incontinentieverzorging. 
• Controleer op afkoelen (met name ’s nachts). 
• Besteed extra aandacht aan alle andere risicofactoren. 
• Regelmatig houdingsverandering: minimaal eenmaal per 3 uur.  
• Controleer dagelijks de huidconditie. 
• Bij gevoelsstoornis: de cliënt uitleggen doordat hij geen waarschuwing (pijn, jeuk et cetera) krijgt er een hoger risico op huidletsel is en dat hij hier extra op moet letten. 
• Pas eventueel hulpmiddelen als een bed, stoel en aangepast schoeisel aan.