In een inclusieve organisatie voelt iedereen zich welkom

Wat is diversiteit eigenlijk? 

Madhu Mathoera laat de deelnemers een foto zien van een groep mannen aan een lange vergadertafel. Ze lijken allemaal op elkaar: hun huidskleur is wit, hun haren grijs. En tóch zijn ze misschien wel heel verschillend, stelt ze. Want er zijn heel veel dingen die je aan de buitenkant niet kan zien. Welke opleiding ze gedaan hebben bijvoorbeeld, of ze in de stad of op het platteland geboren zijn, of ze gezond zijn en of ze op mannen of vrouwen vallen.

Als we het hebben over diversiteit blijven we vaak steken bij de buitenkant, vertelt Mathoera. Organisaties willen meer mensen in dienst die zelf, of hun ouders, in een ander land geboren zijn, of meer vrouwen in het bestuur. Maar zo kan je bezig blijven, want dan zal er steeds een nieuwe groep zijn waarvan er nog niet genoeg mensen in de organisatie werken. Daarom kan je je beter richten op een inclusieve organisatie, waar allerlei verschillende mensen werken, en iedereen zich welkom voelt en mee kan doen.

Het is het verschil tussen een ui en een ei. Bij een ui wordt inclusie vanuit de kern van de organisatie tot in alle lagen doorgevoerd. Een ei is hard van buiten, maar zacht van binnen. Een ei hangt wel een regenboogvlag aan het gebouw, maar vertelt binnen de organisatie niets over waarom het belangrijk is, heeft geen regels om pesten tegen te gaan en weet niet wie van de eigen medewerkers onderdeel zijn van de LHBTIQ-gemeenschap en wat hun ervaringen en wensen zijn.

Ruimte voor verschillende ervaringen

Wie aan de slag gaat met inclusie, moet ook beseffen dat het niet alleen een positief verhaal is. Je zult het ook over discriminatie en uitsluiting moeten hebben, waarschuwt Mathoera. En dat kan ongemak en weerstand oproepen: je mag tegenwoordig ook niks meer zeggen, een grapje moet toch kunnen? Maak dan verschil tussen meningen en kennis, legt Mathoera uit. Inclusie is geen mening, het zijn stappen die je zet vanuit je kennis om de organisatie te verbeteren. 

Nog even terug naar die foto van de witte mannen. Zelfs als deze groep verschillender is dan je op het eerste gezicht denkt, zijn er nog steeds heel veel mensen die niet het gevoel hebben dat deze mannen namens hun spreken. Dat geldt zowel voor medewerkers als voor cliënten. Zou je het aan deze mannen overlaten om iets te beslissen over zwangerschapsdiscriminatie of ervaringen van racisme te bespreken? Een inclusieve organisatie geeft ruimte aan alle verschillende ervaringen.

Inclusie doe je niet alleen

Na de presentatie van Mathoera is het tijd voor een spel. De deelnemers wisselen in groepjes vragen, lastige situaties, ervaringen en goede voorbeelden uit. Want zoals Mathoera al zei: echte verandering bereik je door met elkaar in gesprek te gaan en samen te werken. Inclusie doe je nou eenmaal niet alleen.