Lastige situaties: 9 effectieve stappen
Gepubliceerd op: 16-05-2022
Soms zijn er lastige situaties in het contact met de familie van de cliënt of loopt het gesprek moeizaam. Deze 9 effectieve stappen van dementie-expert Huub Buijssen helpen je om te gaan met situaties waarin familie kritiek uit.
1. Ontwapenen
Wat willen mensen als ze kritiek hebben of boos zijn? Gelijk krijgen! Niets is meer ontwapenend dan het zinnetje ‘u heeft gelijk’. Mensen hebben, vanuit hun perspectief geredeneerd natuurlijk, altijd gelijk (jij trouwens ook). Je hoeft er overigens niet om te liegen. In iedere situatie ga je na in welk stukje het familielid gelijk heeft.
2. Het verhaal bekijken door de bril van de familie
Verplaats je op het moment dat een familielid kritiek heeft naar zijn perspectief. Hoe zou jij het vinden dat je je moeder ziet liggen in haar bed op een tijd dat ze er vroeger altijd al uit was. Voer op dat moment een innerlijk gesprek met jezelf.
3. Gevoelens van het familielid erkennen en benoemen
Focus je aandacht op de gevoelens van het familielid. Benoem wat je ziet en hoort. Check bij de ander of dit klopt. Geef het familielid de tijd om zijn hart te luchten: uit te razen, te huilen.
4. Verwachtingen nagaan
‘Wat wilt u het liefst dat ik voor u doe?’ Op deze manier deel je de verantwoordelijkheid voor de mogelijke oplossingen. Vaak zijn verzoeken eenvoudig in te willigen. Iemand wil bijvoorbeeld vooral een luisterend oor of een excuus.
5. Neem familie mee in de dagelijkse praktijk in de zorg voor hun familielid
Meestal beginnen we met het geven van een feitelijke uitleg, dat is onze natuurlijke neiging die we moeten leren bedwingen. Vraag daarom eerst ‘vindt u het goed dat ik vertel hoe de ochtend is gelopen?’. Voordat je vertelt waarom: ‘Ik heb uw moeder in bed laten liggen omdat ze slecht had geslapen’.
6. Eigen gevoelens uiten
Zeg bijvoorbeeld ‘ik ben geschrokken van uw kritiek’ of ‘ik voel me gefrustreerd door deze situatie’. Dit kan het contact verbeteren omdat jij ook je menselijke kant laat zien. Bovendien: familieleden voelen de emoties toch wel, benoem ze dan maar liever.
7. Eigen oplossingen uiten
Vertel wat jij ziet als mogelijke oplossing en wees daarbij ook duidelijk over je beperkingen. Je kunt geen ijzer met handen breken.
8. Er samen uit proberen te komen
Probeer samen tot werkbare afspraken te komen over ‘hoe nu verder’. Verken eventueel meerdere mogelijkheden en maak haalbare afspraken. Schrijf de afspraken op: wie doet wat en wanneer?
9. Afspraken nakomen
Stel een tijdstip vast om te evalueren.
Bron
Boek 'Mijn moeder lag om 11 uur nog in bed' (2009, 9789031361786), Huub Buijssen
