Zelfmanagement ondersteunen
Laatst bijgewerkt op: 26-02-2024
Ieder mens is een ‘zelfmanager’. De tijd die cliënten met zorgverleners doorbrengen is beperkt. De rest van de tijd is de persoon zelf aan zet. Voor de een is het makkelijker om de regie te nemen dan voor de ander. Ondersteunen van zelfmanagement is dan ook maatwerk: voor iedereen is het anders.
Hoe coach je iemand bij zelfmanagement of zelfzorg? Het startpunt is altijd: met de cliënt op zoek gaan naar wat voor hem belangrijk is in zijn leven. Begin met het samen vaststellen van de gesprekspunten. Bijvoorbeeld door het stellen van de vraag: ‘Waar wilt u het vandaag met mij over hebben?’ Daarna geef je als zorgverlener aan wat jij zou willen bespreken. Vraag wat voor de cliënt het belangrijkste is. Zo bepaal je samen de agenda voor het gesprek.
Hoe gaat het met u?
Een ziekte of beperking beïnvloedt veel onderdelen van het dagelijks leven. Werk, inkomen en sociale contacten. Veel mensen vinden lekker in hun vel zitten net zo belangrijk als goede medische zorg. Vraag daarom altijd hoe het met iemand gaat.
Gezondheidsdoelen bepalen
Ga in het gesprek op zoek naar wat voor de cliënt van waarde is in zijn dagelijks leven. Peil of de cliënt ervoor open staat om aan zijn gezondheid te werken, zoals gezondere voeding of meer bewegen. Vraag bijvoorbeeld: ‘Hoe zou u aan uw gezondheid willen werken?’ Of: ‘Wat zou u weer willen kunnen wat u nu niet meer kunt?’ Ga samen op zoek naar de voordelen van ander gedrag: ‘Wat zou meer bewegen u opleveren?’ Vraag ook of de cliënt hierbij hulp van zijn omgeving nodig heeft en wat jij hierin voor hem kunt betekenen.
Motiverende gesprekstechnieken
Om iemand te begeleiden naar een gezondere levensstijl, kun je motiverende gesprekstechnieken inzetten. Je probeert te bereiken dat je cliënt zelf de motivatie vindt om te veranderen. Onderdeel van de gesprekstechniek is dat de cliënt gaat twijfelen aan zijn huidige gedrag. Bijvoorbeeld: zou ik niet gezonder moeten eten? Daarna kun je andere keuzes en gedrag bespreken.
Lees meer over motiverende gesprekstechnieken in het thema Communiceren in de zorg.
Vervolgstappen
Begeleid je cliënt bij het uitvoeren van zijn doelen en voornemens. Welke ondersteuning heeft hij nodig? Wat als het even niet gaat? Bespreek de volgende contactmomenten. Er zijn ook digitale mogelijkheden om de gezondheid van de cliënt te volgen.
Gezondheidsvaardigheden
Een groep die extra aandacht verdient zijn mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Ze hebben moeite om informatie over hun gezondheid te verkrijgen, te begrijpen en toe te passen. Hier stapelen de problemen zich vaak op. Zorgverleners kunnen veel betekenen voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden.
