Contact maken met mensen met dementie

Dementie kan ervoor zorgen dat er problemen ontstaan met taal en spraak. Hierdoor kan de communicatie lastiger worden. Mensen met dementie raken soms de betekenis van woorden kwijt. Ze gebruiken zinnen die niets met elkaar te maken hebben. Of ze kiezen de verkeerde woorden. Daarnaast wordt het verwerken van informatie moeilijker. 

Wat zorgverleners soms moeilijk vinden bij mensen met dementie 

Zorgverleners vinden het daarom soms moeilijk om contact te maken met mensen met dementie. Het wordt dan lastig om iemand goed te leren kennen en te weten wat diegene nodig heeft. Het is ook lastig om in te spelen op de behoeften van de persoon. Dingen die zorgverleners lastig vinden zijn bijvoorbeeld:

• Contact maken bij onbegrepen gedrag. Zoals boosheid, angst en onrust.  
• Te weten komen welke vorm van contact het beste past. 
• Goed in kunnen leven in wat de persoon met dementie ervaart. 
• Het herkennen van signalen dat de poging tot contact maken echt aankomt. 
• Weten wat iemand met dementie bedoelt, en inspelen op iemand reactie. 
• Niet voldoende tijd hebben om echt contact aan te gaan. 

Het is belangrijk om het contact niet uit de weg te gaan. Ook al is contact maken met iemand met dementie niet altijd makkelijk. Er bestaan namelijk veel mogelijkheden om op een andere manier contact te maken en te communiceren. Het is daarbij van belang om geduldig te zijn en te zoeken naar wat er mogelijk is. 

Andere manieren om contact te kunnen maken 

Het kan lastig zijn om contact te maken met mensen met dementie. Het vraagt wel extra moeite om iemand beter te leren kennen. Dan kun je beter inschatten wat er in iemand omgaat en waar iemand behoefte aan heeft. Soms lukt dit niet met woorden, maar wel met gebaren of aanraking. Soms wordt er gebruik gemaakt van verschillende hulpmiddelen. Die hulpmiddelen kunnen bij de volgende dingen helpen met contact maken en aansluiten bij wat iemand ervaart.

Vilans vroeg zorgverleners (2023) welke hulpmiddelen zij gebruiken om contact te maken met mensen met dementie. Hierbij werd vaak genoemd dat het belangrijk is om op een laagdrempelige manier contact te maken. Dit kan op verschillende manieren: 

 Je kunt contact maken door in te spelen op herkenning. Bijvoorbeeld: 

• Maak gebruik van foto’s. Dit kunnen eigen foto’s zijn, foto’s uit het verleden of kaarten met voorbeeldfoto’s.
• Je kunt ook spreekwoorden of gezegdes verzamelen en hierover in gesprek gaan. 
• Gebruik een levensverhaalboek of levensloop in kaart om informatie te verzamelen over het leven dat iemand heeft gehad, en belangrijke gebeurtenissen te verzamelen. 
• Je kunt contact maken door te richten op de zintuigen, zoals aanraking, luisteren naar muziek, elkaar in de ogen aankijken of snoezelen. 
• Je kunt ook spellen of spelelementen inzetten om contact te maken. Zoals vragenkaartjes of puzzels. Je kunt ook technologie inzetten. Zoals een robotkat of een braintrainer.