Infectiepreventiebeleid en protocollen

Wat staat er in beleid en protocollen voor infectiepreventie?

In beleid en protocollen voor infectiepreventie staat wat medewerkers moeten doen om hygiënisch te werken. Maar hierin staan ook verschillende praktische zaken uitgelegd voor medewerkers, zoals:

• waar ze materialen kunnen vinden;
• wat ze moeten doen bij een uitbraak van bijvoorbeeld MRSA of het norovirus;
• waar ze zich moeten melden na een prikincident;
• hoe ze incidenten moeten melden;
• wat de afspraken zijn over handschoenen kopen.

Voorwaarden voor infectiepreventie

Zorgorganisaties moeten zorgen voor de voorwaarden voor infectiepreventie. Dit betekent dat er in instellingen de juiste omstandigheden en mogelijkheden zijn om hygiënisch te werken. Bijvoorbeeld:  

• Er moeten persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar zijn.
• Er moeten genoeg mogelijkheden zijn om de handen goed schoon te maken. Dit zijn bijvoorbeeld zeepdispensers, handalcohol en wegwerphanddoekjes.
• Bij de wasbakken moet de instructie 'Handen wassen' hangen.
• Er moeten genoeg goede plekken zijn om materialen op te bergen: steriele en niet-steriele materialen, vuil en schoon wasgoed en afval.
• Medewerkers moeten genoeg tijd hebben om hun handen te wassen en om materialen schoon te maken of te desinfecteren.
• Medewerkers moeten zich bewust zijn van de risico’s. Zij moeten veel kennis hebben met bijscholing waar nodig. Ook moeten de protocollen bekend en goed vindbaar zijn.
• De organisatie moet de medewerkers motiveren en het mogelijk maken om zich te laten vaccineren tegen griep.

Eisen aan zorginstellingen

Verpleeghuizen en verzorgingshuizen moeten een groot aantal maatregelen nemen voor een goed infectiepreventiebeleid:

• Stel een infectiepreventiecommissie samen die actief werk maakt van het beleid voor hygiëne en infectiepreventie.
• Voer een interne of externe controle uit met de toetsingslijsten van de inspectie of met vergelijkbare lijsten.
• Sluit een contract af met een deskundige infectiepreventie.
• Maak hygiëne en infectiepreventie een belangrijk onderdeel van het takenpakket van kwaliteitsmedewerkers.
• Neem hygiëne en infectiepreventie op in het kwaliteitssysteem.
• Geef medewerkers structureel scholing over hygiëne en infectiepreventie.

Belangrijke rol voor specialisten ouderengeneeskunde

Naast de maatregelen voor zorginstellingen ligt er ook een belangrijke rol voor de specialisten ouderengeneeskunde. Zij moeten de eerste stap zetten voor een veilig infectiepreventiebeleid en dit blijven ondersteunen. Hiervoor moeten zij:

• deelnemen aan een commissie voor infectiepreventie; 
• zorgen voor ondersteuning door een deskundige infectiepreventie en arts-microbioloog; 
• regionaal het beleid afstemmen met andere instellingen en de GGD;  
• zorgverleners aanmoedigen om hygiënisch te werken om infecties te voorkomen;  
• organiseren dat zorginfecties bijgehouden en gecontroleerd worden.  

Advies Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)  

De IGJ begon in september 2017 met gericht toezicht op infectiepreventie en het antibioticabeleid in verpleeghuizen. Hiervoor gebruikt de IGJ een toetsingskader dat uitgaat van ervaringen uit de praktijk. 

De IGJ adviseert zorginstellingen om een antwoord te vinden op de volgende vragen:  

• Welk niveau van infectiepreventie mag je van zorginstellingen verwachten? Hoe meten de zorginstellingen dat niveau en hoe passen ze hun beleid daarop aan? Hoe controleert de inspectie dat?
• Hoe weten zorginstellingen wat er bij hen speelt? Hoe ontdekken zij een uitbraak op tijd? Hoe weet de IGJ dat het personeel alert is op uitbraken en de juiste maatregelen neemt?
• Hoe voorkomen zorginstellingen dat resistente micro-organismen zich verspreiden naar andere instellingen?
• Hoe zorgen zorginstellingen dat hun personeel antibiotica verantwoord gebruikt, met zo min mogelijk verdere resistentie?

Extra eisen rond antibioticaresistentie  

Er zijn steeds meer bacteriën die niet gevoelig zijn voor antibiotica. Ook gaan er BRMO's (bijzonder resistente micro-organismen) rond. Daarom moet de zorg volgens de IGJ aan strengere eisen voldoen:

• Zorginstellingen en zorgmedewerkers moeten zich strikt houden aan de richtlijnen voor hygiëne en infectiepreventie.
• Zorginstellingen moeten goed kijken naar hun beleid rond antibiotica en diagnostiek. 
• Zorginstellingen moeten meer maatregelen nemen om uitbraken te voorkomen. 
• Bij een uitbraak moeten instellingen cliënten geïsoleerd verplegen. 
• Zorginstellingen moeten snappen dat zij deel uitmaken van een groter zorgsysteem. Hun verantwoordelijkheid gaat verder dan de poort. Cliënten gaan namelijk van instelling naar instelling en verspreiden zo hun BRMO's.

Bron

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (2018). Toetsingskader infectiepreventie en antibioticabeleid in de verpleeghuiszorg