Keuzehulp helpt mensen aan juiste hulpmiddel voor aan- en uittrekken steunkousen

Steunkousen aan-
en uittrekken

Start de keuzehulp

Waarom deze keuzehulp?

Projectleider van de Vilans Hulpmiddelenwijzer Erik de Jeu legt uit: 'We tonen 11 hulpmiddelen voor het aan- en uittrekken van elastische kousen. Het is fijn dat er zoveel mogelijk is. Maar dat maakt de keuze ook lastig. Zeker wanneer je als bezoeker niet goed weet waar je op moet letten. De uitgebreid geteste keuzehulp maakt dit proces met een aantal vragen heel behapbaar.'

Zo werkt de keuzehulp

Aan de hand van de antwoorden op de vragen ziet de bezoeker verschillende mogelijkheden. De keuzehulp helpt hen eerst meer te weten te komen over de mogelijkheden. Daarna maken zij hun keuze, mogelijk in gesprek met een professional. De keuzehulp ziet er eenvoudig uit, maar daarachter zit een wereld aan kennis.

De keuzehulp is namelijk een uitkomst van een groter onderzoek. Dit onderzoek keek naar hoe professionals cliënten het best kunnen ondersteunen bij het gebruik van hulpmiddelen. ZonMw financierde het onderzoek en verschillende organisaties zijn erbij betrokken. Zuyd Hogeschool is de coördinator van het onderzoek.

Veel mensen geholpen

Erik: 'We weten dat heel veel mensen de tips om kousen aan- en uit te trekken bekijken op de Hulpmiddelenwijzer. We verwachten dan ook dat de keuzehulp veel mensen gaat helpen. We weten namelijk dat in Nederland 372.700 mensen therapeutische elastische kousen dragen. Ongeveer 12% van deze groep heeft hulp nodig van zorgmedewerkers om de kousen aan- en uit te trekken.' (Bron: Zorginstituut Nederland, 2022).

Hulpmiddelen nog niet optimaal ingezet

Edith Hagedoren, docent ergotherapie aan Zuyd Hogeschool, doet onderzoek naar ondersteunende technologie in de zorg: 'We zien dat er hulpmiddelen zijn voor het aan- en uittrekken van kousen, maar dat die nog steeds niet optimaal worden ingezet. Het gevolg is dat mensen kousen niet zelfstandig kunnen aan- en uittrekken. Dit vermindert hun kwaliteit van leven. Als mensen ervoor kiezen geen kousen te gebruiken, kan er bovendien vervolgschade ontstaan.'

Meer zelfstandigheid voor gebruiker

Voor gebruikers is het fijn om zelf kousen aan- en uit te trekken. Zo behouden ze namelijk meer zelfstandigheid. Edith: 'Iemands dagindeling kan in stand blijven, omdat die persoon niet op de thuiszorg hoeft te wachten. Bijvoorbeeld als je van plan bent om 's avonds naar een verjaardag te gaan of 's morgens eerder wilt opstaan.'

Daarnaast zijn de zorgkosten hoger als cliënten hulp moeten krijgen. En er komt meer druk op mantelzorgers en zorgprofessionals. Maar cliënten van de thuiszorg weten dit soms nog niet. Dit blijkt uit een reactie van een deelnemer aan het onderzoek van Zuyd Hogeschool naar het effect van therapeutische elastische kousen.

'Deze mevrouw voelde zich bezwaard over de kosten van een elektrisch hulpmiddel voor het uittrekken van kousen’, vertelt Loek van der Heide. Loek is ook onderzoeker bij Zuyd Hogeschool en docent bij de opleiding fysiotherapie. 

'Ze voelde zich dan ook een dure klant van haar zorgverzekeraar. Maar ze realiseerde zich niet dat ze de thuiszorg uiteindelijk veel meer kost. Welk hulpmiddel je ook inzet, het is altijd goedkoper dan de thuiszorg. Zelfs met het duurste hulpmiddel heb je dat in 3 maanden terugverdiend.'

Van eenvoudig naar minder eenvoudig hulpmiddel

Edith: 'De keuzehulp gaat uit van het stepped care model. Dit betekent dat je altijd eerst bij het minst complexe en goedkoopste hulpmiddel uitkomt. Zo is een elektrisch hulpmiddel niet nodig als je bijvoorbeeld ook met een glijzak je kousen aan- en uitkrijgt.'

Keuzehulp is er ook voor professionals

De keuzehulp kan ook professionals ondersteunen. Zo weten we dat zorgmedewerkers steunkousen aantrekken ervaren als een van de meest belastende taken in hun dagelijkse werk. De keuzehulp kan hen helpen om cliënten te adviseren over hulpmiddelen. 

Edith: 'Professionals kennen niet alle kleine verschillen tussen de verschillende producten. Het ene product is bijvoorbeeld wel eenhandig te gebruiken en het andere niet. En bij het ene product heb je meer kracht nodig om de kous op te spannen dan bij het andere.'

Nieuwe manier van werken voor professionals

De keuzehulp is onderdeel van een groter onderzoek naar hoe professionals mensen het best kunnen ondersteunen bij de hulpmiddelen. Edith: 'We verwachten dat meer mensen zelfstandig kousen kunnen aan- en uittrekken met een passend hulpmiddel en betere begeleiding. Samen met cliënten, alle betrokken zorgprofessionals en een zorgverzekeraar hebben we een nieuwe werkwijze ontwikkeld.’

'Momenteel experimenteren we met deze werkwijze,' vervolgt Edith. 'Daarin kan bijvoorbeeld de compressietherapeut extra oefenen met mensen om de hulpmiddelen goed te gebruiken. Dit kan voorkomen dat deze mensen worden doorverwezen naar ergotherapie of thuiszorg.'

'Het voordeel is dat zij zo door dezelfde zorgverlener worden geholpen. En ze hoeven niet onnodig te wachten, omdat er een wachtlijst is voor ergotherapie. In complexe situaties worden mensen uiteraard nog wel doorverwezen naar een ergotherapeut.'

Trots

Edith: 'We zijn er trots op dat we de keuzehulp kunnen lanceren vooruitlopend op de resultaten van het onderzoek. En dat we gebruik mogen maken van een kenniskanaal als Vilans. Zo kunnen we veel meer mensen bereiken.'

Loek vult aan: 'Wat ik verder mooi vind, is dat je aan de keuzehulp niet ziet hoe complex de variatie is in hulpmiddelen. Door de keuzehulp lijkt de selectie namelijk heel eenvoudig en daardoor is die hartstikke gebruiksvriendelijk!'

Over het onderzoek

Het onderzoek 'Doelmatigheid van een geoptimaliseerd verstrekkingsproces van "aan- en/of uittrekhulpmiddelen voor therapeutisch elastische kousen (TEK)"' wordt gecoördineerd door Zuyd Hogeschool. Het onderzoek is een samenwerking van:

• Maastricht University
• Erasmus MC
• Nederlandse Vereniging CompressieZorg
• NL Net
• Harteraad
• Ergotherapie Nederland
• Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie binnen de Lymfologie en Oncologie
• Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten
• Maastricht UMC+
• CZ
• Vilans