Infectiepreventie spreekt vanzelf voor bewuste medewerkers

Bij ouderenzorgorganisatie TriviumMeulenbeltZorg (TMZ) - actief in de gemeenten Almelo, Borne, Enschede, Hengelo, Tubbergen en Twenterand - werken ruim 1900 medewerkers en 1300 vrijwilligers. De organisatie heeft haar infectiepreventiebeleid goed op orde. Vijf jaar geleden werd de infectiepreventiecommissie opgericht, vertelt Martin. 'In die vijf jaar hebben we een behoorlijk aantal slagen gemaakt. Goede handhygiëne is ons uitgangspunt, daarin zijn alle medewerkers verplicht geschoold.'

• Lees meer over een goede handhygiëne

Hygiëne Kwaliteit Medewerkers

'Medewerkers met affiniteit met infectiepreventie hebben we vervolgens opgeleid tot HKM’ers: Hygiëne Kwaliteit Medewerkers. Zij spreken collega’s aan en zorgen voor informatiedeling binnen het team. En we hebben een eigen infectiepreventiedeskundige voor 24 uur per week.' De aanpak heeft resultaat. Dat bleek uit de audits die de HKM’ers op de afdelingen deden. Martin: 'Natuurlijk waren er nog verbeterpunten, maar over het geheel genomen staat infectiepreventie goed op de kaart.'

Risico bij infecties groot

En toch doet TMZ mee aan het programma Aanpak antibioticaresistentie verpleeghuizen, dat verpleeghuizen helpt hun infectiepreventiebeleid op orde te brengen. Verrassend? 'Misschien wel', zegt Martin. 'Maar aan de andere kant ook niet. Hoe goed ons beleid ook is, infectiepreventie heeft blijvend aandacht nodig. Zeker nu welbevinden en 'net als thuis' belangrijke uitgangspunten zijn voor de zorg. Het gevaar bestaat dat infectiepreventie daardoor op de achtergrond raakt. Terwijl de risico’s zo groot zijn.'

Huiselijkheid

Dat geldt ook voor de dilemma’s, waar huiselijkheid versus veilige zorg er een van is. Het zijn dilemma’s die de organisatie niet kan wegnemen, maar waarmee medewerkers zelf aan de slag moeten gaan, vindt TMZ. 'Wij werken naar zelfstandige teams. Teams die zelf problemen kunnen oplossen.' In de zomer van 2017 startte een project om het oplossend vermogen van de teams te vergroten. De organisatie selecteerde drie teams en koos het onderwerp antibioticaresistentie als vliegwiel om de ontwikkeling op gang te brengen.

Hygiëne vanzelfsprekend

Bij de aftrap informeerde TMZ de medewerkers over de intentie en gaven ze hun opdracht mee: hoe vullen jullie je verantwoordelijkheid op het gebied van antibioticaresistentie en basishygiëne in? Inmiddels ziet Martin mooie initiatieven op de afdeling ontstaan. 'Medewerkers helpen elkaar om hygiënemaatregelen structureel toe te passen, als vanzelfsprekendheid. We zien ze bewust worden van hun eigen rol.'

Infectiepreventie door kweken van eigenaarschap

Een werkgroep begeleidt de drie teams en evalueert of de systematiek werkt. En of uitrol naar de rest van de organisatie zinvol is. De infectiepreventiecommissie, waar Martin ook lid van is, kijkt ondertussen mee op inhoud. 'Wij zijn benieuwd of het helpt om dit onderwerp op deze manier op de kaart te zetten, dus vanuit de bedoeling, niet als opdracht.'

'Ons doel is niet dat medewerkers hun handen wassen, maar dat ze het overdragen van infecties voorkomen. Handen wassen om het handen wassen werkt niet. Medewerkers moeten weten waarom ze het doen. We willen eigenaarschap kweken. En dan is het mooi om te zien dat medewerkers die de maatregelen vanuit die bedoeling begrijpen, ze moeiteloos accepteren.'

Duurzame oplossingen

De keuze voor antibioticaresistentie laat zien hoe serieus TMZ infectiepreventie neemt. Bovendien vraagt antibioticaresistentie om een duurzame oplossing en dat is precies wat TMZ met het project beoogt: medewerkers toerusten om bij problemen tot duurzame oplossingen te komen.

'We hopen een verbetersystematiek te ontwikkelen die teams helpt om zelfstandig duurzame keuzes te maken', legt Martin uit. 'We leren ze samen signaleren en analyseren: wat zien we en wat betekent dat? Wat vinden wij belangrijk en hoe organiseren we dat dan? En wat hebben wij als team nog nodig om het goed te doen?'

Hygiëne en welbevinden

Bang dat door de aandacht voor infectiepreventie het wonen en welzijn in gedrang komen is Martin niet. 'Naast infectiepreventie is ook het welbevinden van de cliënt een speerpunt van TMZ. Medewerkers hebben op allerlei momenten aandacht voor een welbestede en zo prettig mogelijke dag. Het een sluit het ander niet uit.'

Sterker nog, Martin legt uit dat het goed toepassen van hygiënemaatregelen juist een voorwaarde voor welbevinden is. 'Bewoners van het verpleeghuis zijn steeds kwetsbaarder. Alleen met goede hygiënemaatregelen kunnen cliënten hun prettige dag ook in de toekomst behouden.'

Lees meer op Zorg voor Beter 

• Video's hygiëne en infectiepreventie 
• Praktijkvoorbeelden van andere organisaties