Manuela Busschers: ‘Handhygiëne is de basis en vraagt dus continu om aandacht’
Gepubliceerd op: 02-12-2019
Medewerkers in de zorg zijn op de hoogte van het probleem van antibioticaresistentie, maar leggen niet automatisch de link met hun eigen hygiënisch handelen. Deskundige infectiepreventie Manuela Busschers zoekt steeds naar nieuwe manieren om dit onder de aandacht te brengen.
In het antibioticabeleid van Het Weggeler, een van de verpleeghuislocaties van TriviumMeulenbeltZorg in Almelo, zijn het laatste jaar belangrijke stappen gezet. ‘Dit is gebeurd in samenwerking met Vilans in het project Aanpak Antibioticaresistentie in Verpleeghuizen, zegt Manuela Busschers. ‘Het is belangrijk transmuraal te werken en van elkaar te leren. Zo zijn we in samenwerking met het laboratorium bezig met het maken van een overzicht van het aanvraaggedrag voor kweken. Op die manier kan het antibioticabeleid steeds verder worden aangescherpt.’ Als deskundige infectiepreventie speelt Manuela hierin een actieve rol. En ze is zelf een goed voorbeeld van het transmurale werken waarover ze het heeft, want behalve bij TriviumMeulenbeltZorg werkt ze ook voor Ziekenhuisgroep Twente.
Bewustwording creëren
Tussen april en oktober 2017 liep bij Het Weggeler een traject op het gebied van antibioticaresistentie dat voor Manuela heel waardevol was om de bewustwording over dit thema binnen de teams te vergroten. ‘De kennis erover op de afdelingen is nog niet zo groot’, zegt ze. ‘Medewerkers herkennen het probleem wel, maar zien nog niet zo direct de relatie met hygiënisch werken op de afdeling. Ik snap dat wel, want ze zijn gewoon praktisch bezig en denken daarbij niet direct na over ziekte en antibioticagebruik.’
Onaangekondigde audit
‘In ieder geval kon ik dat traject heel goed gebruiken om de teams uitleg te geven over antibioticaresistentie en wat ze zelf kunnen doen om problemen te voorkomen. Hiervoor is vanuit de werkvloer een werkgroep opgezet. Tegelijk daarmee heb ik een onaangekondigde audit gedaan, waarin ik zag dat bijvoorbeeld de schoonmaak van de douches en de douchestoelen echt beter kon. Die douchestoelen zagen er op het oog netjes uit, totdat je naar de onderkant keek.’
Foto’s bieden duidelijkheid
Dat teamleden soms een blinde vlek hebben voor dingen die er vies uitzien, begrijpt Manuela wel. ‘Ze hebben het zo druk met de cliënten en dat gaat toch voor’, zegt ze. ‘En met lijstjes werken lost dit niet op, als het te druk is komen ze er gewoon niet aan toe een datum op dat koelkastlijstje te zetten. Maar die audit bood mij wel een mooie gelegenheid om zulke dingen aan te kaarten. Ook om te laten zien dat in de medische opslag steriele en niet-steriele producten door elkaar staan of dat dozen op de grond staan, of dat de grote opslag wanordelijk is. Vooral foto’s werken heel goed om zulke dingen bespreekbaar te maken.’
Steeds onder de aandacht
Manuela vroeg bij die audit ook aan de hygiëne en kwaliteit medewerkers wat wel en niet goed gaat op de afdeling. Sieraden dragen doet echt niemand meer, kreeg ze toen te horen. ‘Toch trof ik iemand met een grote kralenketting aan’, zegt ze lachend. ‘Het bleek om een externe oproepkracht te gaan. De vaste medewerkers zijn echt wel overtuigd van het belang van maatregelen als geen sieraden dragen. Je moet het alleen steeds onder de aandacht blijven brengen. En niet opleggen, maar uitleggen waarom het belangrijk is. Duidelijk een rol voor mij, maar met 1.900 medewerkers en 1.500 vrijwilligers heb ik daar echt wel die hygiëne en kwaliteit medewerkers bij nodig als verlengde arm.’
Extra aandacht voor handhygiëne
Manuela heeft momenteel extra aandacht voor handhygiëne. Ze legt uit: ‘Mensen die nieuw in dienst komen kregen hierover scholing. Sinds kort is er voor nieuwkomers en bestaand personeel e-learning. Er is geen verplichting om hieraan mee te doen, maar ik krijg wel per kwartaal een overzicht van hoeveel medewerkers die hebben gevolgd, zodat ik de teamleiders hierop kan aanspreken. En in 2017 heb ik op 5 mei - wereldwijd de dag van de handhygiëne - een zelfontworpen quiz uitgezet over handhygiëne als basis voor training on the job door de hygiëne en kwaliteit medewerkers. Daar kwam onder andere uit dat er mensen zijn die hun handen wassen én desinfecteren, wat natuurlijk slecht is voor de huid. Dat kon ik dus mooi rechtzetten.’
Handhygiëne compliance
‘En als vervolg wil ik met de UV-lamp langs de afdelingen om aanschouwelijk te maken hoe goed ieders handhygiëne nu écht is. Ook denk ik na over een manier om in 2019 iets te gaan doen met compliance voor handhygiëne. Het kan tachtig procent van onze zorginfecties voorkomen, het is de basis. Daarom is het een onderwerp dat ik beslist continu onder de aandacht wil blijven brengen.’