Deel 3: Juist gebruik van urine-opvangzakken
Gepubliceerd op: 13-02-2017
In deel 1 en 2 gaven we toelichting op het gebruik van po’s, urinalen en katheters. In dit deel 3 geven we toelichting op hoofdstuk 4.5 en verder uit de WIP-richtlijn urinelozing en stoelgang waar het gaat om gebruik van urine-opvangzakken.
Door: Conny Moons en Charlotte Michels van CareB4, deskundige infectiepreventie
Soorten opvangzakken
De richtlijn beschrijft 2 soorten urine-opvangzakken:
- Standaard urine-opvangzakken.
- Beenzakken.
Beide moeten aan bepaalde eisen voldoen. Een belangrijke eis bij de standaard zak is dat deze een soepel, niet te knikken afvoerslang heeft van ongeveer 1 meter.
Zowel de slang van de beenzak als van de standaard zak mag niet op maat geknipt worden om mogelijke besmetting en daarmee infecties te beperken. Een standaard zak heeft een groter volume (minimaal 1500 ml) dan een beenzak.
Voor welke cliënt gebruik ik welke urine-opvangzak?
Bij bedlegerige cliënten gebruik je een standaard urine-opvangzak. Bij mobiele cliënten gebruik je voor de nacht naast de beenzak een standaard urinezak. De beenzak wordt dan doorgekoppeld aan de standaard urinezak waardoor de urine uit de beenzak overloopt in de standaard urinezak.
's Morgens koppel je de standaardzak af, je leegt deze en gooit 'm weg. Gebruik handschoenen bij het afkoppelen, leeg de zak in de pospoeler, let op spatten en desinfecteer je handen na afloop. Zo voorkom je dat je de connectie tussen de beenzak en de katheter dagelijks moet verbreken en daarmee verlaag je verdere infectierisico's.
Wanneer vervang ik een urine-opvangzak?
In principe vervang je de urinezak die direct aan de katheter verbonden is 1 maal per week, of eerder bij (mogelijk) verstopping, vervuiling (gruis, stolsels) of lekkage. Dit is dus bij bedlegerige cliënten een standaard urine-opvangzak en bij mobiele cliënten een beenzak. De standaard urinezak die 's nachts aan de beenzak is gekoppeld, moet je elke ochtend afkoppelen, legen en weggooien.
Hoe vervang ik een urine-opvangzak?
- Werk schoon en voorkom dat het aansluitpunt van de nieuwe urine-opvangzak in contact komt met de omgeving. Gebeurt dit wel, desinfecteer dan het aansluitpunt.
- Koppel met handschoenen aan de nog volle urine-opvangzak los.
- Leeg de afgekoppelde urine-opvangzak in de pospoeler.
- Gooi de afgekoppelde urinezak weg. Koppel een afgekoppelde zak niet meer opnieuw aan.
- Gebruik schone handschoenen om de nieuwe zak weer aan de sluiten. Raak daarbij het aansluitpunt niet aan.
- Gebruik bij de volgende cliënt weer nieuwe, onsteriele handschoenen.