Casus 6: Dementie of frustratie
Gepubliceerd op: 17-04-2019
Een beschaafde man van 81 maakt steeds vaker seksueel getinte opmerkingen. Zo kennen we hem niet, denken de zorgmedewerkers. Is hij aan het dementeren of is er iets anders aan de hand?
'Dat zijn we niet van hem gewend'
Meneer Jansen is 81 jaar en woont in een verzorgingshuis. Hij is een vriendelijke, nette, hoogopgeleide man. En hij is altijd zo beleefd en aardig naar de medewerkers. Maar sinds een paar weken maakt hij seksueel getinte opmerkingen. Het is echt ongepast. En het gebeurt steeds vaker.
Het team heeft er genoeg van. Ze roepen de hulp in van de psycholoog. Want ze zijn ervan overtuigd dat meneer Jansen begint te dementeren. 'Waarom denken jullie dat?', vraagt de psycholoog verbaasd. 'Omdat hij zulke ongepaste opmerkingen maakt', antwoordt het team. 'Dat zijn we van hem niet gewend. Een duidelijk geval van decorumverlies. Meneer Jansen zoals wij hem kennen zou dit nooit doen. Hij moet aan het dementeren zijn.'
Katheter vormt het probleem
De psycholoog merkt op dat het team wel de link legt tussen ongepast gedrag en dementie, maar niet bedenkt dat er misschien iets op seksueel gebied aan de hand is. Hier is psycho-educatie nodig.
De psycholoog legt uit dat ook hoogopgeleide, oudere mannen gezonde behoeftes hebben. En de psycholoog vraagt door: hoe lang maakt meneer Jansen al ongepaste opmerkingen? Volgens de medewerkers zeker 2 maanden. En zijn er de laatste tijd nog dingen veranderd in meneer Jansens situatie? Hij heeft nu ongeveer 3 maanden een verblijfskatheter, vertellen de medewerkers.
Dan valt opeens het kwartje bij het team: meneer de Jong was gewend zichzelf te bevredigen. Dat wisten ze eigenlijk wel, want de medewerkers vonden weleens sporen bij de wasbeurt. Toch had niemand bedacht dat de katheter hem daarbij in de weg zou zitten.
Leerzame ervaring
Het team heeft 2 dingen geleerd van dit verhaal:
- Ook op hoge leeftijd hebben mensen nog seksuele behoeftes. Dat is niet raar. Sterker nog, het is alleen maar beter voor de kwaliteit van leven als die behoeftes bevredigd kunnen worden. Medewerkers moeten dus rekening houden met die behoeftes.
- Meneer Jansen is van een generatie die zich schaamt om te praten over seksuele behoeftes. Hij begint hier dus niet uit zichzelf over. Maar ondertussen namen zijn frustraties wel toe. En die kon hij niet anders uiten dan in seksueel getinte opmerkingen.
De oplossing
Meneer Jansen is cognitief nog prima in orde. De psycholoog gaat het gesprek met hem aan. Daarnaast geeft de psycholoog aan dat de medewerkers te laat bedachten dat de katheter een probleem kon geven.
Meneer Jansen is opgelucht dat zijn probleem nu bespreekbaar is. En hij is blij dat de zorgmedewerkers samen met de arts naar een andere oplossing zoeken. Hij krijgt een condoomkatheter, die hij zelf kan afdoen. Zo kan hij weer masturberen wanneer hij dat wil.
Bron
Waardigheid en trots (2018). Intimiteit en seksualiteit in het verpleeghuis