Het verhaal als kwaliteitsinstrument

Wat is de methode ‘Het verhaal als kwaliteitsinstrument’?  

De methode ‘Het verhaal als kwaliteitsinstrument’ helpt zorgmedewerkers te leren van verhalen van oudere mensen. De verhalen gaan over wat oudere mensen belangrijk vinden voor de kwaliteit van zorg. Zo krijg je inzicht in de vraag ‘Doen we de goede dingen?’. 

Het luisteren naar verhalen en verhalen samen bespreken helpt je de zorg en het beleid in jouw organisatie te verbeteren. Ook helpt de methode om de oudere mensen als groep een stem te geven. 

De methode bestaat uit 4 stappen: 

1. Verhalen ophalen.
2. Verhalen beluisteren en uitwerken.
3. Verhalen analyseren en de analyses vergelijken.
4. Conclusies trekken op basis van de analyses. Je kijkt samen hoe de kennis uit de verhalen de kwaliteit van zorg kan verbeteren. 

Voor wie is de methode? 

De methode is voor de volgende personen, die benieuwd zijn naar wat ouderen hen willen vertellen over de zorg die zij ontvangen: 

• Verzorgenden
• Verpleegkundigen
• Beleidsmedewerkers
• Kwaliteitsmedewerkers

En als zij de kwaliteit van zorg in hun organisatie willen verbeteren. 

Hoe werkt de methode? 

Beleidsmakers van een zorgorganisatie bepalen van tevoren waarover zij verhalen willen ophalen. Zorgmedewerkers gaan op zoek naar verhalen van ouderen over de kwaliteit van zorg. Zorgmedewerkers volgen een training waarin zij leren hoe zij kunnen werken met deze verhalen. De zorgmedewerker brengt verder geen andere thema’s in, maar houdt het gesprek alleen op gang. 

De training helpt zorgmedewerkers met: 

• Luistervaardigheden.
• Inzicht in het verschil aan cliëntervaringen.
• Een groter inlevingsvermogen.
• Inzicht in wat belangrijk is voor ouderen als het gaat om kwaliteit van zorg.
• Inzicht in ethische keuzes die voor kunnen komen bij het werken met verhalen, zoals toestemming krijgen om iets met de gehoorde informatie te mogen doen en privacy-gevoelige vraagstukken.  

Bekijk ook de informatiefilm:

Wanneer gebruik je de methode?

De methode kun je gebruiken op elk moment dat je inzicht wil in de kwaliteit van zorg vanuit de blik van ouderen.

Wat heb je nodig?

• Flyer ‘Het Verhaal als Kwaliteitsinstrument’ (pdf, 2019, gecheckt 2022) (zie Downloads)
• Handreiking ‘Het Verhaal als Kwaliteitsinstrument’ (pdf, 2019, gecheckt 2022) (zie Downloads)
• Rapport ‘Het Verhaal als Kwaliteitsinstrument’ (pdf, 2019, gecheckt 2022) (zie Downloads)
• Scholing (op aanvraag) ‘Het Verhaal als Kwaliteitsinstrument’ op tilburguniversity.edu

Ervaringen 

Wat geven zorgmedewerkers aan die deze methode hebben gebruikt? Ze vinden het fijn op een andere manier naar ouderen te luisteren en hier ook de tijd voor te hebben. 

De methode is ontwikkeld, in gebruik genomen en getoetst. Er is literatuuronderzoek gedaan. Literatuuronderzoek is onderzoek in boeken en artikelen. Er is ook kwalitatief onderzoek onder ouderen en zorgprofessionals in de sector verpleging en verzorging (V&V) uitgevoerd. Kwalitatief onderzoek bestaat bijvoorbeeld uit gesprekken. De onderzoeken hadden twee doelen:

1. Inzicht krijgen in de zorgrelatie tussen zorgprofessionals en oudere mensen.
2. Inzicht krijgen in wat zorgprofessionals en oudere mensen belangrijk vinden in de kwaliteit van zorg.

Zorgmedewerkers zijn getraind in de methode en er zijn verhalen opgehaald bij cliënten. Tijdens groepsinterviews is met zorgmedewerkers teruggekeken op de methode.

De methode is tot stand gekomen door project dat ZonMw gefinancierd heeft. De Academische Werkplaats Ouderen (Tranzo/Tilburg University) heeft de methode ontwikkeld. Dit is een nauwe samenwerking tussen Tilburg University en organisaties in de ouderenzorg binnen de V&V-sector en CZ Zorgkantoor.