Reiniging eigen tanden en kiezen

Tandenborstels

Van links naar rechts: sonische elektrische tandenborstel, roterende elektrische tandenborstel, handtandenborstel, kindertandenborstel en driekoppige tandenborstel.  

Er zijn verschillende soorten tandenborstels op de markt: sonische elektrische tandenborstels (met een vibrerende beweging), roterende elektrische tandenborstels (met een ronddraaiende beweging), handtandenborstels, kindertandenborstels en driekoppige tandenborstels. Uit onderzoek blijkt dat het beter is om een elektrische tandenborstel te gebruiken, omdat deze beter plak verwijdert. Echter, deze zijn niet altijd geschikt: de trilling en het geluid kunnen beangstigend werken. Wanneer de elektrische tandenborstel angst opwekt, is het advies om een handtandenborstel te gebruiken.

Welke tandenborstel je ook gebruikt, het is belangrijk om deze minimaal één keer per drie maanden te vervangen, of eerder als de haartjes versleten zijn. Uit onderzoek van het TNO blijkt dat een gemiddelde tandenborstel na drie maanden gebruik wel zeven miljoen bacteriën kan bevatten!

Producten om tussen de tanden en kiezen te reinigen

Van links naar rechts: rager, tandenstoker, softpick en floss.

Gebruik voor het reinigen tussen de tanden (een van de) volgende hulpmiddelen: 

• Rager = Klein borsteltje met haartjes
• Stoker =  Langwerpig houtje met een ‘platte’ en een ‘bolle’ kant
• Softpick =  Softpicks lijken op ragers, alleen is hun kern van rubber
• Floss = Een draad dat bestaat uit zijden of nylon geweven draadjes die met een waslaag omgeven zijn. 

De rager is het meest effectief, floss is het minst effectief. Floss is namelijk te dun om goed plaque weg te kunnen halen.

Tandpasta’s 

Normaal gesproken poets je de tanden met ‘gewone’ tandpasta. Dit betekent dat je poetst met een tandpasta waarin genoeg fluoride zit (1400-1500 ppm). Belangrijke vermelding hierbij is: het merk maakt niet uit, zolang er maar fluoride inzit. Er zijn duurdere tandpasta’s op de markt. Hierin zitten bepaalde stoffen die belangrijk kunnen zijn. Denk hierbij aan gevoelige tanden (Sensodyne®) of bloedend tandvlees (Parodontax®). Op advies van tandarts/mondhygiënist kan er gebruik worden gemaakt van Perio-Aid® gel (of spray). Perio-Aid® kan als ondersteuning van de mondhygiëne gebruikt worden of als er in de mond tandheelkundige ingrepen zijn gedaan. Een spray kan het tandenpoetsen niet vervangen.

Gebruik geen kindertandpasta! Waarom niet? In deze tandpasta zit veel minder fluoride. Fluoride is van belang om de tanden en kiezen sterk te houden. Ook wanneer iemand niet goed kan slikken wordt het advies gegeven om tandpasta voor volwassenen te gebruiken. Eventueel kan je overtollig tandpasta weghalen met een gaasje. 

Vindt iemand de ‘normale’ de tandpasta vies? Probeer dan eens de volgende tandpasta’s:  

• Mentholvrije tandpasta (Elmex®).
• Juniortandpasta (Elmex®, Zendium® of Vitis-junior®) smaakt zoeter en bevat wel de juiste fluorideconcentratie, in tegenstelling tot peutertandpasta.
• Vitis-ortho® tandpasta smaakt naar appel.
• Tandpasta’s die weinig schuimen: Meridol® en Dentaid Xeros®

Als een cliënt een verhoogd risico op gaatjes heeft, kan het mondzorgteam adviseren om een tandpasta met meer fluoride te gebruiken, namelijk de Duraphat 5000 ppm tandpasta. Deze tandpasta beschermt de tanden en kiezen beter tegen gaatjes. Duraphat 5000 ppm dient alleen op advies van het mondzorgteam gebruikt te worden en is op recept verkrijgbaar.

Aanbevelingen

• Reinig dagelijks voor het tandenpoetsen eerst de ruimten tussen de tanden en kiezen door gebruik te maken van ragers en/of stokers.
• Reinig de tanden en kiezen en het tandvlees met een (elektrische) tandenborstel met fluoridehoudende tandpasta. Het is voor de cliënt het fijnst wanneer er een vaste volgorde wordt aangehouden met poetsen. Houd hierbij de lippen en wangen opzij om te zien wat je doet. 
• Zet de handtandenborstel/sonische elektrische tandenborstel in een hoek van 45 graden op het tandvlees, naar de tand gedraaid. Maak dan kleine heen en weer gaande/trillende bewegingen.
• Als een elektrisch roterende tandenborstel wordt gebruikt, zet deze dan recht op de rand van tanden/kiezen en tandvlees en houd de borstel stil (of gedurende twee tellen iets meebewegend met de vorm van het gebitselement) zodat je iedere tand of kies afzonderlijk kunt poetsen.
• Cliënten hebben regelmatig een afwijkende sensomotorische waarneming in het mondgebied. Dat betekent dat prikkels, op het gebied van voelen, proeven, ruiken en horen tijdens de dagelijkse mondverzorging afwijkend ervaren kunnen worden. Werk daarom vanuit de minst gevoelige regio naar de meer gevoelige regio: buitenkant boven, buitenkant onder, kauwvlak boven, kauwvlak onder, binnenkant boven en binnenkant onder, tong, gehemelte. Zorg dat de overgang van de tanden en kiezen naar het tandvlees goed wordt gepoetst. 

Deze aanbevelingen staan in de richtlijn Mondverzorging.

Handige filmpjes over mondzorg

In de filmpjes van mondzorgdienst Omnios krijg je onder meer uitleg over tandenpoetsen, reiniging tussen de tanden en kiezen, poetshoudingen, het schoonmaken van een prothese en het reinigen van een mond zónder tanden. Bekijk op deze pagina de filmpjes over mondzorg.  

Poetskaarten

Poetskaarten zijn praktische hulpmiddelen om mondverzorging gemakkelijker en effectiever te maken. De poetskaarten zijn ontworpen door mondzorgprofessionals en speciaal gemaakt voor zorgprofessionals. Bekijk op deze pagina de poetskaarten.