De sfeer bij maaltijden verbeteren voor ouderen

Waarom is sfeer zo belangrijk bij de maaltijd?

Uit onderzoek blijkt dat het voor zorginstellingen loont om te investeren in de kwaliteit en sfeer van de maaltijden. Het is beter voor de gezondheid en het welbevinden van de cliënten. Bovendien zorgt het voor lagere zorgkosten. Ook meer participatie, zelfredzaamheid en eigen keuzes van de bewoners spelen hierbij een belangrijke rol. 

Het gevolg is dat cliënten meer genieten van maaltijden. En ze hebben een actievere rol rond de maaltijd en de voorbereiding. Daarnaast neemt de werkdruk bij het personeel af en is er minder voedselverspilling. Bekijk het onderzoek op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Onderdelen die de sfeer verbeteren

De volgende onderdelen zijn belangrijk voor een goede sfeer bij de maaltijd:

• keuzevrijheid
• aankleding
• bewoners
• personeel
• ruimte

Per onderdeel bespreken we de mogelijkheden om voor een rustige, gezellige en huiselijke sfeer te zorgen. Zorg dat je hier goede afspraken over maakt met elkaar. Deze afspraken kun je evalueren met ons Feedbackinstrument ambiance-afspraken.

Keuzevrijheid

• Serveer de warme maaltijd in schalen op tafel. Zo zien en kiezen bewoners zelf wat ze op hun bord willen. Er zijn dus geen menulijsten meer nodig.
• Geef bewoners de keuze uit 2 soorten groente, vlees en aardappelen.
• Laat bewoners bij broodmaaltijden zelf kiezen wat ze op hun brood willen. Geen van tevoren gesmeerde boterhammen dus.

Aankleding

• Leg een tafellaken op tafel.
• Gebruik glazen en geen plastic bekers.
• Gebruik normale borden in plaats van 3-vaksborden.
• Leg compleet bestek op tafel, ook als sommige bewoners niet alles gebruiken.
• Zet een plantje of bloemetje op tafel.
• Zet achtergrondmuziek aan. Of juist niet als dat fijner is.
• Gebruik servetten, maar niet als slab. Voor slabben gebruik je de materialen die daarvoor bedoeld zijn.
• Afhankelijk van cultuur of religie: vraag een moment stilte voor en na de maaltijden.

Bewoners

• Laat bewoners kiezen waar ze willen zitten.
• Begin pas met de maaltijd wanneer iedereen aan tafel zit.
• Laat bewoners ongestoord eten.
• Bewoners hoeven alleen een slab om als ze dat zelf willen.

Personeel

• Zorg dat er ook een verzorgende, voedingsassistent of vrijwilliger aan tafel zit.
• Medewerkers moeten bewust vragen wat bewoners willen eten. Dus niet ervan uit gaan dat ze 'hetzelfde als normaal' willen.
• Het personeel blijft van begin tot eind bij de maaltijd. Dus geen pauzes of wisseling van diensten.
• Medewerkers zijn tijdens de maaltijd actief betrokken bij wat er aan tafel gebeurt.
• Medewerkers geven de medicatie vóór de maaltijd.

Ruimte

• Zorg dat er tijdens de maaltijd geen andere activiteiten in de kamer zijn.
• Familie en andere zorgprofessionals mogen tijdens de maaltijd niet in de kamer komen. Maak alleen een uitzondering als het noodzakelijk is de bewoner te observeren tijdens de maaltijd. Of als de familie helpt bij de maaltijd. De familie of medewerker is dan ook van begin tot eind bij de maaltijd.
• Tijdens maaltijden staan de maaltijdkarren, medicijnkarren, dossierkar, lege rolstoelen en rollators uit het zicht van de bewoners.
• Er moet genoeg licht zijn in de ruimte.
• Direct na de maaltijd ruim je alles weer op.