Naar hoofdinhoud Naar footer

Zorg en dwangSignalen van verzet

Laatst bijgewerkt op: 17-04-2024

Onvrijwillige zorg gaat over zorg waarmee de cliënt of diens vertegenwoordiger niet instemt. Onder onvrijwillige zorg valt ook de zorg waarmee de vertegenwoordiger heeft ingestemd, maar waartegen de cliënt zich verzet. Hoe herken je verzet?

Hoe ziet verzet eruit?

  • Iemand geeft met woorden, gebaren en/of door een gedragsverandering aan dat diegene niet tevreden is met de situatie waarin die terecht is gekomen.
  • Iemand wil weg bij een tafel, maar dit lukt niet.
  • Iemand wil graag door een deur die op slot zit. 
  • Iemand wordt heel stil en afwachtend.

Het gaat er vooral om dat je ziet dat een cliënt anders reageert dan dat je gewend bent. Dit is voor cliënten vaak de enige manier om duidelijk te maken dat ze het ergens niet mee eens zijn. 

Verzet zonder woorden

Cliënten met dementie uiten verzet vaak zonder woorden. Een paar voorbeelden:

  • cliënten laten zien dat ze pijn hebben
  • cliënten jammeren of kreunen
  • cliënten spannen spieren aan of verkrampen
  • cliënten slaan, schoppen of duwen weg
  • cliënten laten passief gedrag zien

Het kan dus zijn dat een cliënt juist heel stil en afwachtend wordt. Je schat dit misschien in als apathie, maar dit hoeft niet zo te zijn. Zie het gedrag als een belangrijk signaal dat mogelijk een vorm van verzet is. Lees ook over apathie bij dementie

Wat doe je als je signalen van verzet herkent?

Als zorgmedewerker kun je pas goed reageren op manieren van verzet als je weet en begrijpt waar het verzet vandaan komt. Leg de signalen vast en bespreek ze met de cliënt, familie van de cliënt, collega's en personen uit andere disciplines.