Randvoorwaarden voor zelfredzaamheid
Zelfredzaamheid gaat de hele organisatie aan. Wat betekent dit? En wat heb je als organisatie nodig?
- Een visie vanuit de organisatie: hoe kijkt de organisatie naar zelfredzaamheid? Wat doet de organisatie om medewerkers te stimuleren en te steunen? Werken aan zelfredzaamheid is een proces dat je vol moet houden, geen eendagsvlieg. Een goede visie geeft richting (het zorgt dat alle neuzen dezelfde kant opstaan), inspireert, is concreet genoeg, wordt gedragen in de organisatie en bevat doelen. Het is handig als de visie op papier staat, maar het gaat er vooral om dat de visie tussen de oren zit van iedereen en ook in bijvoorbeeld taal tot uiting komt. Het betrekken van je medewerkers en de cliënten (cliëntenraad) vergroot de kans dat je visie gedragen wordt.
- Ruimte. Werken aan zelfredzaamheid vraagt ruimte voor de medewerkers om hiermee aan de slag te gaan. Als organisatie moet je het hier met je medewerkers over hebben. Want als organisatie ben je gebaat bij zoveel mogelijk omzet, terwijl werken aan zelfredzaamheid - als het goed is- leidt tot een lagere productie. Daar moet de organisatie wel achter staan.
- Tijd en geld. Een werkwijze eigen maken, je team meekrijgen: het kost allemaal tijd.
- Scholing. Werken aan zelfredzaamheid vraagt om een andere/nieuwe manier van werken. Scholing en het creëren van leerwerkplekken biedt medewerkers en teams de kans zich te ontwikkelen.
- De organisatie faciliteert het werken aan zelfredzaamheid. Daarbij gaat het om de competenties en zelfredzaamheid van de medewerkers én om de manier van aansturen en leidinggeven. Bij werken aan zelfredzaamheid hoort bijvoorbeeld dat zorgmedewerkers zoeken naar alternatieven voor de - bij de indicatie afgesproken - zorg en dat de ondersteuning dus anders ingevuld kan worden. Een training voor medewerkers moet je niet als iets op zichzelf zien. Als er verder niets gebeurd in de organisatie zal wat geleerd is niet beklijven. Ook is het belangrijk een visie op leren te hebben: hoe leren de medewerkers in de praktijk. Wat voor leertraject past daarbij?
- Het borgen van zelfredzaamheid in de werkprocessen. Bijvoorbeeld in de (formulieren voor de) intake, zorgleefplan, evaluatie en in het kwaliteitsbeleid.