Behoefte van cliënt

Speciale zorg voor cliënten en hun naasten is belangrijk

Bij palliatieve zorg kan een cliënt niet meer genezen. Het gaat erom dat je de pijn en de zorgen richting de dood verzacht. Je moet daarom goed kijken wat cliënten, naasten en mantelzorgers nodig hebben. Want iedereen heeft zijn eigen zorgwensen. Ook is informatie en begeleiding belangrijk bij palliatieve zorg. 

Praat op tijd over de dood (video)

De video ‘Praat erover’ van Agora gaat over persoonlijke wensen rond de dood. Het is belangrijk dat cliënten hier op tijd over praten. Met hun naasten en met hun zorgverleners. 

Agora is een landelijk ondersteuningspunt voor palliatieve zorg. De video is gemaakt door de coalitie Van Betekenis tot het Einde.

Hoe ga je zelf het gesprek aan over de dood?

Wil je met je cliënt praten over de dood, maar weet je niet hoe? Gebruik dan de handreiking 'Tijdig praten over het levenseinde'. Deze handreiking helpt je te praten over grenzen, wensen en verwachtingen rond overlijden. Of bezoek de website ikwilmetjepraten.nu van de coalitie Van Betekenis tot het Einde. Op deze website vind je informatie en tips om het gesprek aan te gaan over de dood. In een gesprek kun je cliënten helpen hun gevoelens, gedachten en wensen te ordenen.

Wat hebben cliënten in de palliatieve fase nodig?

Cliënten in de palliatieve zorg hebben allemaal hun eigen wensen. Ze kunnen lichamelijke, psychische, sociale of spirituele zorg nodig hebben. Zorg dat je de wensen van jouw cliënt kent. Dan kun je op tijd herkennen waar hij of zij behoefte aan heeft.

Pijn en symptomen bestrijden

Als zorgverlener kun je merken dat de cliënt veel pijn heeft. Ook kan een cliënt problemen hebben met bepaalde symptomen van de ziekte. Als je dat signaleert, ga dan daarover met de cliënt, de mantelzorger en de arts in gesprek.

Informatie over het verloop van de ziekte

Vertel je cliënt en de mantelzorger hoe de ziekte gaat verlopen. Gebruik daarbij je kennis en ervaringen. Heb je geen antwoord op een vraag? Betrek dan de arts erbij.

Emotionele steun

Bij palliatieve zorg hebben cliënten soms heftige emoties, zoals angst, boosheid, verdriet of onzekerheid. Begeleid de cliënt, de naasten en mantelzorger daarom met emotionele steun. Ga met de cliënt in gesprek of verwijs de cliënt door naar de arts. De arts kan de cliënt verder helpen of doorverwijzen.

Geestelijke begeleiding en rituelen

Sommige cliënten willen betekenis geven aan hun leven of hun naderende dood. Praat daar dan over met de mensen die hem verzorgen. Ook gesprekken met een geestelijk verzorger kunnen helpen. 

• Bekijk de pagina Zingeving & geestelijke verzorging op de website van Palliaweb 
• Bekijk de pagina 'Waar vind ik een geestelijk verzorger' op geestelijkeverzorging.nl

Begeleiding bij beslissingen rond de dood

Cliënten in de palliatieve zorg krijgen te maken met belangrijke beslissingen rond hun dood. Zo krijgen zij te maken met beslissingen over:

• stoppen met behandelingen die het leven verlengen;
• niet reanimeren of juist wel;
• de mogelijkheid om via euthanasie het leven eerder te beëindigen;
• palliatieve sedatie: medicijnen die de cliënt laten slapen om zonder pijn en angst te sterven. 

Deze beslissingen hebben grote gevolgen. Daarom moeten cliënten er goed over nadenken. Met folders kun je de cliënt hier meer over uitleggen. Ook de arts kan extra informatie geven. De cliënt neemt beslissingen zoals deze altijd samen met een arts.

Steun bij dagelijkse verzorging

Afhankelijk van het ziektebeeld gaat de cliënt steeds meer achteruit. In het begin kan de cliënt alles nog met weinig hulp en zonder verzorging. Later moeten andere mensen steeds meer zorgtaken overnemen. Bespreek regelmatig met je cliënten wat zij nodig hebben. Beoordeel dan hoe en waar je het best kan ondersteunen.

Mogelijkheden voor privacy en sociale contacten

Privacy en sociale contacten zijn een belangrijk onderdeel van palliatieve zorg. Er is veel wat je kunt doen daarvoor. Maar bespreek goed wat de cliënt nodig heeft. De wensen van de cliënt kunnen namelijk veranderen door de ziekte of de naderende dood.

Zorg voor een veilige omgeving

Cliënten willen zich veilig voelen en weten dat zij in goede handen zijn. Zoek uit wat er nodig is om de cliënt een veilig gevoel te geven.

Wat heeft de cliënt nodig in huis?

Wil je de cliënt thuis goede palliatieve zorg bieden? Dan zijn er soms aanpassingen in hun woonomgeving nodig. Of de cliënt heeft speciale hulpmiddelen nodig. Schakel dan een fysiotherapeut of ergotherapeut in via de arts.

Steun bij afscheid en praktische zaken

Cliënten moeten goed afscheid kunnen nemen van hun naasten en van het leven. Dat ziet er voor iedere cliënt anders uit. Bespreek wat de cliënt wil en waar je bij het afscheid kunt ondersteunen.

Nazorg voor naasten en mantelzorgers

Is de cliënt overleden? Dan stellen naasten en mantelzorgers het vaak op prijs om na te praten met een zorgverlener en ervaringen uit te wisselen. 

Wanneer praat jij over de dood?

Er is niet één bepaald moment om te praten over de dood. Iedereen krijgt met de dood te maken, maar wanneer praat je erover? Waar denk je eigenlijk aan bij de dood? Agora vroeg het in januari 2016 aan mensen op de markt in Woerden. Je ziet het in deze video.

Meer weten?

Op de website overpalliatievezorg.nl staan tips en ervaringen van anderen rond palliatieve zorg. Ook vind je daar links naar websites van organisaties die cliënten verder kunnen helpen.