Beheer van opiaten
Gepubliceerd op: 20-03-2019
Laatst bijgewerkt op: 24-10-2022
Woont jouw cliënt thuis of juist in een instelling? De verantwoordelijkheid voor het beheer van opiaten is afhankelijk van waar jouw cliënt woont. Op deze pagina vertellen we je er meer over.
Opiaten: opslag en beheer thuis
Voor opiaten thuis gelden er geen speciale regels. Meestal is er thuis geen grote voorraad, zoals in een zorginstelling. Bij een cliënt thuis gelden de volgende uitgangspunten:
- De cliënt is zelf verantwoordelijk voor het bewaren, beheer en terugbrengen van overgebleven medicijnen.
- Opiaten hoeven niet achter slot en grendel.
- Er is geen aparte opiatenregistratie nodig. De cliënt krijgt alleen de voorgeschreven hoeveelheid.
Als thuiszorgmedewerker ben je niet verantwoordelijk voor het beheer van opiaten. Toch heb je wel een signalerende rol of het beheer door de cliënt thuis goed gebeurt. Ook kun je met de cliënt (en/of mantelzorger) in gesprek. Kan hij de medicijnen goed beheren? Weet hij wel hoe hij medicijnen veilig moet bewaren? Als je merkt dat er misbruik is (bijvoorbeeld doordat de medicijnen te snel op zijn), bespreek dit dan met de cliënt, arts en/of apotheker.
Opiaten: opslag en beheer in een zorginstelling (intramuraal)
In een zorginstelling is er een voorraad voor meerdere cliënten. Dit kan leiden tot misbruik door medewerkers. Zo kunnen zij deze opiaten meenemen voor eigen gebruik. Daarom zijn er speciale regels voor het beheer van opiaten in een zorginstelling. Deze regels zijn er vooral voor de veiligheid van de zorgmedewerkers.
De zorgmedewerker moet kunnen laten zien dat zij het opiaat aan de cliënt heeft gegeven. En dus niet de opiaten voor zichzelf heeft opgespaard. De organisatie is verantwoordelijk voor het zorgvuldig beheren van de opiaten en het voorkomen van misbruik. Dit draagt bij aan een veilige werkomgeving.
Hoofdregels voor opslag en beheer van opiaten in een zorginstelling
- Opiaten op naam en de voorraad opiaten niet-op-naam (werkvoorraad) moeten achter slot worden bewaard, apart van andere medicijnen.
- Alleen bevoegden mogen toegang hebben tot de opiaten. Dit moet goed geregeld zijn.
- Zorg voor een goede registratie van opiaten. Gaat het bijvoorbeeld om losse opiaten op naam (niet in GDS/medicatierol), of om opiaten niet-op-naam (de werkvoorraad)? Noteer dan wie, wanneer, welke opiaten voor welke cliënt heeft gepakt. Het is belangrijk om altijd een overzicht te hebben van de voorraad en het gebruik van opiaten (hoeveel is er wanneer binnengekomen, hoeveel is er wanneer uitgegaan, voor wie, door wie).
- Opiaten op naam kunnen ook in een GDS (medicatierol) worden verstrekt. In dat geval hoeven ze niet apart bewaard (en geregistreerd) te worden. Dan kunnen ze gewoon bij de overige medicatie worden bewaard, die ook achter een slot liggen.
