Palliatieve fase

Door vermoeidheid, minder eten en drinken en soms fysieke beperkingen, nemen mondactiviteiten van cliënten in de palliatieve fase af. Vaak zijn cliënten in deze fase minder in staat om hun mond goed te verzorgen. Dit vergroot de kans op een droge mond, tandsteen, tandvleesontstekingen (gingivitis en parodontitis), een slechte adem (halitose) en aspiratiepneumonie. Extra aandacht voor mondverzorging kan deze problemen helpen voorkomen. Het hoofddoel van mondverzorging in de palliatieve fase is gericht op het voorkomen en bestrijden van pijn en ongemak. Ook kan zo een nare laatste herinnering voor zowel cliënten als familie worden voorkomen.

Belangrijke punten voor goede mondverzorging in de palliatieve fase

• Voor optimale mondverzorging in de palliatieve fase wordt aangeraden richtlijn mondverzorging te raadplegen.
• Gebruik het mondverzorgingsprotocol om een persoonlijk mondverzorgingsplan voor de cliënt te maken.
• Overleg met de cliënt en naasten over de uitvoering van de dagelijkse mondverzorging, vooral wanneer de patiënt dit zelf niet meer kan.
• Zie de dagelijkse mondverzorging als onderdeel van interprofessionele zorg en stem waar nodig af met de regiebehandelaar en andere zorgprofessionals.
• Schakel een tandarts of mondhygiënist in als er problemen ontstaan.
• Geef ook advies over hoe virale infecties, zoals herpes, te voorkomen. Dit kan door direct contact met besmette personen te vermijden en antivirale middelen te gebruiken bij symptomen van een uitbraak.
• Gebruik geen tandpasta met Sodium Lauryl Sulfaat (SLS), omdat dit de gevoeligheid in de mond kan verhogen. Vermijd ook lemon swabs en gebruik in plaats daarvan Dentaswabs of een houten spatel met een grote tip.

Aanvullende maatregelen voor dagelijkse mondverzorging

• Reinig de slijmvliezen met een gaasje of een Dentaswab gedrenkt in water en/of in NaCl 0,9%. Dit kan ook met een spray worden aangebracht. Herhaal dit 4-10 keer een dag.
• Gebruik een speekselsubstituut zoals een gel of spray om de mond vochtig te houden.
• Als er zuurstof wordt toegediend, gebruik dan geen vette zalf zoals vaseline vanwege brandgevaar. Kies in plaats daarvan voor een vetvrije crème van de apotheek.
• Gebruik een fluoridespoeling (0,1% eenmaal per week of 0,025% dagelijks) voor cliënten die bestraald zijn in het hoofdhalsgebied en een hoog risico op gaatjes hebben, of volg het advies van de tandarts of mondhygiënist.
• Wanneer de cliënt in de stervensfase is en niet meer aanspreekbaar, is het advies om een eventuele prothese niet te dragen.