Werkwijze: zorg en seksualiteit

• Creëer ruimte voor het onderwerp bij het opstellen van het zorgleefplan, tijdens de intake of op ongeplande momenten. Individuele wensen rondom intimiteit en seksualiteit zijn een gespreksonderwerp waar cliënten niet altijd zelf mee durven te komen, daarom is het goed deze onderwerpen aan de orde te laten komen.
• Zorg voor een vertrouwde en veilige sfeer waarin geen andere mensen meeluisteren en waarin je uitnodigt, maar niet aandringt. Werk aan vertrouwen. Bij 'Praten over seksualiteit' lees je hoe je dit kunt doen.
• De wensen en behoeften van de cliënt kunnen een vaste plek krijgen in bijvoorbeeld een cliëntkarakteristiek of in (de bespreking van) het zorgleef-/ondersteuningsplan of het elektronisch dossier, zeker als het aspecten betreft die impact kunnen hebben op de zorgverlening. Denk bijvoorbeeld aan de gevolgen van medicijngebruik of een aandoening.
• Er zijn zorgleefplannen waar veel aandacht besteed wordt aan het verwoorden van welzijn. Gewoonten en behoeften aan intimiteit en seksualiteit zijn onder dit kopje belangrijke items.
• Ga regelmatig na of de wensen en behoeften van je cliënt ten aanzien van intimiteit en seksualiteit nog hetzelfde zijn. Laat het dus niet bij één gesprek.
• Geef bij zorgleefplanbesprekingen en multidisciplinair overleg (MDO) regelmatig aandacht aan de behoefte aan privacy en intimiteit.
• Let op mogelijke belemmeringen in de zorgpraktijk, bijvoorbeeld toezichthoudende domotica of het gebruik van een gedeelde badkamer tussen twee kamers in zonder slot.
• Breng seksualiteit aan de orde op een niet-confronterende manier.
• Geef in teamoverleggen regelmatig aandacht aan privacy, intimiteit en seksualiteit en de ervaren dilemma’s.
• Denk aan de privacy van de cliënt bij het rapporteren van wat de cliënt of de verwanten je toevertrouwen. Vraag bijvoorbeeld altijd om toestemming voor rapportage aan de bewoner zelf of diens wettelijk vertegenwoordiger.

Familie en naasten

Ga ook met naasten het gesprek aan over intimiteit en seksualiteit. Voor familie en naasten kan dit een lastig onderwerp zijn. Voor kinderen kan het moeilijk zijn om hun vader of moeder weer verliefd te zien worden, of ongeremd gedrag te zien vertonen. Voor de partner kan het lastig zijn als een cliënt bijvoorbeeld als gevolg van medicatie of aandoening ander gedrag laat zien. Het is goed hierover het gesprek aan te gaan en afspraken te maken.