Oorzaken van onbedoeld gewichtsverlies en ondervoeding
Wat zijn de belangrijkste oorzaken van onbedoeld gewichtsverlies? We hebben ze op een rijtje gezet:
- Ziekte. Ziek zijn is topsport. Bij ziekten waarbij sprake is van infectie, maar ook bij botbreuken en na operaties heeft het lichaam meer energie nodig dan normaal. Tot wel twee keer meer dan normaal. Als daarnaast de eetlust ook nog verminderd is, dan is de kans op ondervoeding groot.
- Afhankelijkheid bij eten en drinken. Wanneer iemand zelf geen eten meer kan kopen, pakken of bereiden, dan neemt het risico op onbedoeld gewichtsverlies toe. Dit risico wordt nog groter wanneer iemand minder keuze heeft in wat hij eet, zoals in instellingen vaak het geval is.
- Pijn. Pijn is een gevolg van een onderliggend probleem. Omdat pijn een veel voorkomende oorzaak is van slecht eten en drinken, benoemen we deze factor toch nog even apart. Kijk of pijn de oorzaak is wanneer iemand slecht eet of drinkt. Vooral wanneer iemand niet meer in staat is aan te geven of er sprake is van pijn.
- Verminderde eetlust. Eten is een moeilijke opgave wanneer je geen trek hebt. Sommige mensen hebben langdurig een slechte eetlust. Bijvoorbeeld als bijwerking van bepaalde medicatie. Of door spanning, pijn, ziekte of ongemak. Wil je weten of bepaalde medicatie invloed heeft op de eetlust? Kijk dan op de website van het Lareb.
- Verminderde reuk en smaak. Met de leeftijd neemt het aantal smaakpapillen op de tong af. Daarnaast kunnen bepaalde medicijnen, ziekten of aandoeningen de ervaren reuk en smaak veranderen. Bijvoorbeeld corona. Lees meer over smaakstoornissen door medicatie op de website van de Service Apotheek. En op de website kno-arts-amsterdam vind je medicatie met als bijwerking reukstoornissen.
- Gebitsproblemen. Pijn door gebitsproblemen kan zorgen dat iemand minder goed eet en drinkt. Maar ook kan een gebitsprothese niet (meer) goed passen waardoor kauwen moeilijk is. Bijvoorbeeld wanneer iemand veel gewicht is verloren. Om gebitsproblemen te voorkomen is een goede mondzorg van groot belang. Lees over het thema Mondzorg op dit kennisplein.
- Slikproblemen. Wanneer mensen vanwege verslikgevaar niet meer alles kunnen eten, neemt de keuze in eten en drinken soms sterk af. Bijvoorbeeld bij een dikvloeibaar dieet. Soms kost het eten en drinken zoveel moeite, dat het erg veel energie kost. Iemand kan dan op de normale manier onvoldoende eten of drinken tot zich nemen.
- Eenzaamheid en depressie. Een bekend kenmerk van zowel eenzaamheid als depressie is gewichtsverlies. Dit komt meestal door een verminderde eetlust en door minder aandacht voor eten en drinken.
- Medicijnen. Sommige medicijnen hebben bijwerkingen als misselijkheid, een verminderde eetlust, diarree, obstipatie, verminderde reuk of smaak of maagpijn. Al deze bijwerkingen verhogen het risico op onbedoeld gewichtsverlies.
- Een operatie ondergaan. Zowel het ondergaan van een operatie als het herstel erna kost het lichaam veel energie. Ook de eiwitbehoefte is dan hoger. Daarnaast is er vaak sprake van pijn en verhoogd medicatiegebruik na de operatie. Al deze factoren hebben een negatieve invloed op de voedingstoestand.