Bedsensor

Wat is een geavanceerde bedsensor?

Met een bedsensor hebben zorgprofessionals inzicht in welke cliënten rustig in bed liggen, uit bed zijn of lang in dezelfde houding liggen. Dit inzicht helpt bijvoorbeeld valincidenten en decubitus (doorligwonden) te voorkomen. 

Een bedsensor is een systeem van bewaking met sensoren. Dit gebeurt via een bedplaat die op borsthoogte onder het matras wordt geplaatst en een eigen smartphone-app heeft. De verschillende sensoren in de bedsensor kunnen druk(verdeling) en trillingen meten. Het gaan dan om meerdere sensoren van verschillende typen in één bedplaat. Achter deze sensoren werkt een computerprogramma die de signalen van de sensoren interpreteert en omzet in bruikbare informatie.

De bedsensor neemt het volgende waar:

• Grote bewegingen, zoals houdingsveranderingen en opstaan uit bed.
• Kleine trillingen, zoals ademhaling en hartslag.

Een zorgmedewerker krijgt via een smartphone-app informatie over:

• Wie in bed ligt.
• Wie op de bedrand zit.
• Wie uit bed is.
• Wie onrustig is.
• Wie lang in dezelfde houding ligt en daardoor op de hoogte is wie wisselligging nodig heeft. 

Op de app is in een oogopslag een overzicht van cliënten te zien. Naast dit overzicht voor de nachtzorg heeft de bedsensor meer mogelijkheden. Zo bevat de smartphone app een dag- of weekoverzicht. Hierin staat informatie over de nachtrust van een cliënt over een langere periode. Op basis hiervan kunnen behandelaren interventies bepalen. 

Doelgroep bedsensor

Cliënten intramurale dementiezorg die in een groepswoning wonen. In de dementiezorg zijn dit groepen van 8 tot 12 bewoners met een gemeenschappelijke woonkamer. In een verpleeghuis ook wel bewoners die verblijven op een somatische afdeling of de Geriatische Revalidatie Zorg (GRZ) met een verstoord slaap-/waakritme of waarbij wisselligging mogelijk nodig is.

Wonen de mensen met dementie alleen thuis of in een woonzorgcentrum (buiten het groepswonen)? Dan sluit leefpatroonmonitoring met bewakingsfuncties mogelijk beter aan. Met name is dit bij alleenwonende mensen met dementie die met een Volledig Pakket Thuis of Modulair Pakket Thuis zelfstandig blijven wonen buiten het groepswonen. Afhankelijk van het product leefpatroomonitoring maakt een bedsensor deel uit van het netwerk van sensoren.

Gebruik en gebruiksgemak

Het kost soms even tijd, maar over het algemeen hebben zorgmedewerkers na vrije korte tijd vertrouwen in de bedsensor en de bijbehorende app. Het vervangt de nog veelgebruikte ‘belpalen’: een enkelvoudige infrarood-bewegingssensor op een standaard die bij het bed wordt geplaatst. Deze hebben een vrij hoog niveau van valse positieve meldingen: er is wel een melding uit bed, maar de cliënt ligt nog in bed. Hierdoor treedt alarmmoeheid op: na de zoveelste vals positieve melding wordt niet (snel) meer gereageerd op een melding. Nachtelijke rondes waarbij ook de kamer van de cliënt wordt binnengegaan blijven in de routine.

Het beschreven type bedsensor is op grote schaal onderzocht en is op dit punt aanzienlijk betrouwbaarder gebleken. Er worden minder nachtelijke rondes gelopen.

De bijbehorende app van de meest onderzochte bedsensor (Momo BedSense) is gebruiksvriendelijk gebleken.

Voor gebruik wordt van iedere cliënt een profiel gemaakt. Verpleegkundigen stellen zelf in welke melding aan of uit moet staan, en of het systeem bij een bepaalde melding een tijdsvertraging moet toepassen. Bijvoorbeeld: pas een melding geven als de cliënt niet binnen 15 minuten terug in bed is. Het is van groot belang dat het profiel ook wordt meegenomen in het zorgplan van de cliënt. 

Digitale vaardigheden

De meeste verpleegkundigen hebben geen moeite met het instellen van de profielen. Het vraagt wel enige digitale vaardigheden, dus soms kan extra training nodig zijn. De bewoners zelf hebben weinig te maken met deze technologie.

Wat kan beter?

Een aanbeveling is het systeem van de bedsensor volledig te gaan gebruiken, dat wil zeggen de bedsensor plus de bijbehorende smartphone-app. Het aansluiten van de bedsensor op een al in het verpleeghuis aanwezig systeem met bijbehorende app betekent meestal verlies van een deel van de functies van de bedsensor. Hier wordt bedoeld de koppeling aan een al in het verpleeghuis aanwezig systeem voor verpleegoproep, een VerpleegOproepSysteem (VOS-systeem).

Wet zorg en dwang (Wzd) 

De geavanceerde bedsensor wordt meestal toegepast bij mensen met dementie en valt onder de categorie toezicht op afstand. De Wzd is dan van toepassing. Lees meer over digitale zorg en de Wzd op dit kennisplein.

Medisch hulpmiddel, ja of nee? 

Door de belangrijkste leveranciers wordt deze technologie niet met een medisch doel op de markt gebracht. Het is daarom geen medisch hulpmiddel in een hogere categorie. Hierdoor mogen de grafieken die het systeem maakt niet gebruikt worden door een medicus, zoals een specialist ouderengeneeskunde. Een paramedicus, waaronder een psycholoog, mag dit wel. Lees meer over Medical Device Regulation.

Financiering en opbrengsten

De bedsensor wordt alleen binnen het verpleeghuis toegepast. De kosten vallen dan binnen het dagtarief Wet langdurende zorg. Lees meer over de opbrengsten en financiering van de bedsensor in de Kennisbank Digitale Zorg van Vilans.