Gaat over
- Wat is er aan de hand?
- Wie moeten we betrekken bij de zorg?
Uitkomst
Iedereen kijkt op dezelfde manier naar het probleem.
Samen beslissen
Laatst bijgewerkt op: 10-12-2024
Samen beslissen betekent dat de betrokkenen bij een zorgsituatie samen keuzes maken. Dit zijn de zorgverleners, de persoon met dementie en de familie. Zij gaan met elkaar in gesprek over de mogelijkheden. Samen besluiten ze wat het best past bij de situatie en wensen van de cliënt. Zo is iedereen goed op de hoogte. Op deze pagina lees je hoe dit werkt.
Waarom is samen beslissen belangrijk bij dementie?
Voor mensen met dementie en hun naasten verandert er steeds meer in hun leven. Tijdens het ziekteproces moeten de cliënt en de betrokkenen beslissingen nemen over verschillende onderdelen van het leven.
De beslissingen hebben impact op de persoon met dementie en op de mantelzorgers. Daarom moeten zorgmedewerkers de persoon met dementie betrekken bij de beslissingen. Gezamenlijke besluitvorming (of shared decision making) is een van de voorwaarden voor goede zorg volgens de Zorgstandaard Dementie.
Samen beslissen zorgt dat mensen met dementie meer betrokken zijn bij hun eigen zorg. Ze voelen zich gehoord en dat verbetert de samenwerking met de zorgverlener. Dit kan leiden tot betere zorg en meer tevredenheid.
Stappenplan voor samen beslissen bij dementie
Deze 6 stappen helpen je om samen te beslissen bij mensen met dementie.
Gaat over
- Wat is er al geprobeerd?
- Wat zijn de mogelijkheden?
Uitkomst
Helderheid over wat de opties zijn.
Gaat over
Wat zijn de voordelen en nadelen van de opties?
Uitkomst
Overzicht van de ervaren of verwachte voordelen en nadelen.
Gaat over
Wat zijn de voorkeuren van de betrokkenen?
Uitkomst
Helderheid over ieders voorkeur.
Gaat over
Wat gaan we doen en wanneer?
Uitkomst
De betrokkenen zijn het erover eens wie wat doet en wanneer.
Gaat over
Hoe is het gegaan?
Uitkomst
Helderheid over wat goed werkte en wat moet worden aangepast.
Mensen met dementie kunnen moeite hebben met beslissingen nemen. Hun geheugen en mogelijkheden om te communiceren werken soms niet goed genoeg. Toch is het belangrijk om hen zoveel mogelijk te betrekken bij beslissingen.
Hoe werkt samen beslissen in de praktijk?
Iedereen is anders en vindt andere dingen belangrijk. Daarom werkt het goed om mensen te vragen wat voor hen belangrijk is. Dit geldt voor personen met dementie én hun familieleden.
Moedig hen aan om mee te praten. Leg ook uit dat hun mening telt. Zo voorkom je dat mensen denken: 'De dokter of zuster weet het wel.' Samen praten en beslissen leidt tot zorg die beter aansluit op wensen en behoeften. Hulpmiddelen kunnen hierbij helpen, zoals de Samen Beslis Hulp van Vilans.
Een medisch specialist vertelt over samen beslissen (video)
In deze video deelt Kirsten Bessembinders (klinisch geriater, Tergooi MC) haar ervaringen met samen beslissen. Ook legt ze uit hoe de Samen Beslis Hulp hierbij kan helpen.
5 handige tips
1. Gebruik duidelijke taal
Leg keuzes en informatie uit in eenvoudige en begrijpelijke woorden. Voorkom vaktaal en ingewikkelde zinnen.
2. Herhaal informatie
Bespreek belangrijke informatie meerdere keren. En zorg dat de persoon met dementie het begrijpt. Herhaling helpt om de informatie te onthouden.
3. Betrek familieleden
Vraag familieleden om te helpen als je keuzes bespreekt en om te vertellen over de wensen van de persoon met dementie.
4. Gebruik hulpmiddelen om dingen uit te beelden
Gebruik plaatjes, pictogrammen of andere hulpmiddelen om dingen uit te beelden. Dat helpt om je keuzes duidelijker te maken. Zo is het makkelijker om beslissingen te nemen.
5. Wees geduldig
Geef de persoon met dementie genoeg tijd om na te denken en te reageren. Wees geduldig en ondersteunend tijdens het proces van beslissen. Zo voelt de persoon met dementie zich op zijn of haar gemak.
Tips over samen beslissen
Praktijkvoorbeelden van samen beslissen
Agenda over dementie
Bron
Groen-van de Ven, Jukema, Dijkslag, De Jonge & Smits (2022). Gezamenlijke besluitvorming bij dementie. TVZ - Verpleegkunde in praktijk en wetenschap, 04, 14-16.