Naar hoofdinhoud Naar footer

Samen beslissen

Laatst bijgewerkt op: 10-12-2024

Samen beslissen betekent dat alle betrokkenen bij een zorgsituatie samen keuzes maken. De betrokkenen zijn: zorgverleners, mensen met een zorgvraag en hun families. Zij gaan met elkaar in gesprek over de verschillende mogelijkheden. Samen besluiten zij wat het beste past bij de situatie en wensen van de persoon. Het doel? Ervoor zorgen dat iedereen goede informatie krijgt. En dat de beslissingen aansluiten bij wat de persoon belangrijk vindt.

Voor mensen met dementie en hun naasten verandert er in de loop van de tijd veel in het dagelijks leven. Gedurende het ziekteproces zullen de persoon met dementie en de direct betrokkenen diverse beslissingen moeten nemen op verschillende levensgebieden. De beslissingen hebben zowel impact op de persoon met dementie als de situatie van de mantelzorgers. Daarom is het belangrijk dat zorgmedewerkers aandacht hebben voor het betrekken van de persoon met dementie bij het maken van beslissingen. Gezamenlijke besluitvorming (of shared decision making) is volgens de Zorgstandaard Dementie een van de voorwaarden voor goede zorg.

Waarom is samen beslissen belangrijk? 

Samen beslissen zorgt ervoor dat mensen met een zorgvraag meer betrokken zijn bij hun eigen zorg. Ze voelen zich gehoord en dit verbetert de samenwerking met de zorgverlener. Dit kan leiden tot betere zorg en meer tevredenheid. 

Samen beslissen bij dementie  

Samen beslissen kan ook bij mensen met dementie. Volg deze zes stappen: 

Gaat over

  • Wat is er aan de hand? 
  • Wie moeten we betrekken? 

Uitkomst

Iedereen heeft dezelfde manier van kijken naar het probleem dat wordt aangepakt. 

Gaat over

  • Wat is er al geprobeerd? 
  • Wat zijn de mogelijkheden? 

Uitkomst

Helderheid over wat de opties zijn.

Gaat over

Wat zijn de voordelen en nadelen van de opties? 

Uitkomst

Overzicht van de ervaren of verwachte voordelen en nadelen.  

Gaat over

Wat zijn de voorkeuren van de betrokkenen? 

Uitkomst

Helderheid over ieders voorkeur.  

Gaat over

Wat gaan we doen en wanneer? 

Uitkomst

Betrokkenen zijn het erover eens wie wat wanneer gaat doen.

Gaat over

Hoe is het gegaan? 

Uitkomst

Helderheid over wat goed werkte en wat moet worden aangepast.

Mensen met dementie kunnen moeite hebben bij het beslissen, hun geheugen en mogelijkheden om te communiceren zijn soms beperkt. Toch is het belangrijk om hen zoveel mogelijk te betrekken bij beslissingen.  

Hoe werkt samen beslissen in de praktijk? 

Iedere persoon is anders en vindt andere dingen belangrijk. Daarom werkt het goed om mensen te vragen wat voor hen van belang is. Dit geldt voor personen met dementie én hun familieleden. Moedig hen aan om mee te praten. Leg ook uit dat hun mening telt. Zo voorkom je dat mensen denken: 'De dokter of zuster weet het wel.' Samen praten en beslissen leidt tot zorg die beter aansluit op wensen en behoeften. Hulpmiddelen kunnen hierbij helpen, zoals bijvoorbeeld de Samen Beslis Hulp. 

Bekijk de video van Kirsten Bessembinders (klinisch geriater, Tergooi MC) waarin ze haar ervaringen deelt en uitlegt hoe de Samen Beslis Hulp kan ondersteunen:

Een aantal handige tips! 

  1. Gebruik duidelijke taal: Leg keuzes en informatie uit in eenvoudige en begrijpelijke woorden. Voorkom vaktaal en ingewikkelde zinnen.
  2. Herhaal informatie: Bespreek belangrijke informatie meerdere keren en zorg ervoor dat de persoon het begrijpt. Herhaling kan helpen om de informatie beter te onthouden.
  3. Betrek familieleden: Vraag familieleden om te helpen bij het bespreken van keuzes en om inzicht te geven in de wensen van de persoon met dementie. 
  4. Maak gebruik van hulpmiddelen die dingen laten zien: Gebruik plaatjes, pictogrammen of andere hulpmiddelen die mensen dingen laten zien. Dit om keuzes duidelijker te maken. Zo wordt het proces van besluiten nemen makkelijker.
  5. Wees geduldig: Geef de persoon genoeg tijd om na te denken en te reageren. Wees geduldig en ondersteunend tijdens het proces van beslissen. Zo voelen zij zich op hun gemak.