9 tips om samen te werken aan infectiepreventie

1. Betrek iedereen die met infectiepreventie te maken heeft

Dit zijn onder andere de verzorgenden, verpleegkundigen, de manager en de specialist ouderengeneeskunde. Karlijn: ‘De bestuurder is belangrijk om een visie over infectiepreventie uit te dragen. Doet jouw organisatie nog weinig aan infectiepreventie? Dan kun je de bestuurder zeker opzoeken om het gesprek aan te gaan. Bijvoorbeeld met de vraag: “Wat is jouw visie als het gaat om infectiepreventie?”

2. Stel een aandachtsvelder of contactpersoon aan

Karlijn: ‘Een aandachtsvelder kan het onderwerp onder de aandacht brengen van collega’s en hen motiveren. Als ze bepaalde knelpunten tegenkomen, maken ze dat bespreekbaar. Met het team en de leidinggevende. We zien vaak dat de aandachtsvelder een positieve invloed heeft.’

3. Vergeet de schoonmaak niet

Karlijn: ‘Het is belangrijk dat schoonmakers ook op de hoogte zijn van persoonlijke hygiënemaatregelen, zoals korte nagels en geen sieraden dragen. Daarnaast werkt het goed om met elkaar het gesprek aan te gaan. Hoe kun je het met elkaar goed schoonhouden? En: Hoe kun je met elkaar samenwerken op het gebied van infectiepreventie?’ Meer weten? Bekijk dan ook eens het artikel Vijf tips over hygiëne voor zorgmedewerkers dat ingaat op afspraken met de schoonmaak.

4. Maak eventueel gebruik van de Regionale Zorgnetwerken Antimicrobiële Resistentie

Martijn: ‘Zij kunnen je ondersteunen in infectiepreventie. Bijvoorbeeld door voor een aantal uur per week een deskundige infectiepreventie aan te bieden. Die kan jullie begeleiden bij het opstellen van een infectiepreventiecommissie.’ Benieuwd onder welk zorgnetwerk jouw regio valt? Bekijk dan de website Regionale Zorgnetwerken Antimicrobiële Resistentie van de zorgnetwerken.

5. Weet dat je infectiepreventie niet alleen kunt doen

Martijn: ‘Deze tip is met name belangrijk voor aandachtsvelders. Wanneer jij je als enige verantwoordelijk voelt, ga je je een politieagent voelen naar collega’s. Wat kan helpen is om een maatje te zoeken. Maak vooral gebruik van collega’s die de meerwaarde zien en trek gezamenlijk op. Ook werkt het goed om intervisie te hebben met collega-aandachtsvelders. Wissel met elkaar uit waar je tegenaan loopt en hoe je dat kunt oplossen. Tot slot is het belangrijk dat je ondersteuning krijgt van je manager. Die kan zorgen voor de voorwaarden die nodig zijn voor infectiepreventie.’

6. Maak gebruik van werkvormen waarmee je zorgt voor draagvlak

Karlijn: ‘Zo heb ik een aandachtsvelder geadviseerd om een werksessie te organiseren met collega’s. Hier waren ook de schoonmaak en een aantal teamleiders bij aanwezig. We hebben toen de werkvorm au en wow gebruikt. Je vraagt dan ieder om een wow- en een au-moment op een geeltje te schrijven en gaat daarover met elkaar in gesprek. Bijvoorbeeld door de vraag: “Hoe kunnen we van een au een wow maken?” Waarom dit goed werkt? Je gaat dan niet zeggen: “Jullie moeten die ringen afdoen.” In plaats daarvan ga je met elkaar ophalen: “Wat vinden wij als team belangrijk?”

7. Gebruik kleine praktische aandachtspunten om grotere onderwerpen bespreekbaar te maken

Martijn: ‘Wij hebben bij alle 50 organisaties de werkvorm au en wow toegepast. Wat opvalt is dat dat de gesprekken altijd klein beginnen. Bijvoorbeeld over de pospoeler of het dragen van handschoenen. Dit praktische leidt vaak weer tot een gesprek over grotere onderwerpen. Bijvoorbeeld: Wat is nou eigenlijk onze cultuur op de afdeling? Of: Wat is nou onze kennisbehoefte en hoe doen we dat qua scholing? En: Hoe zorgen we ervoor dat medewerkers de juiste kennis op de juiste manier inzetten?’

8. Zorg voor een infectiepreventiecommissie

Martijn: ‘Hiermee vergroot je het draagvlak voor infectiepreventie. Dit door verschillende professionals deel te laten nemen, die allemaal hun eigen manier van kijken hebben. Een commissie kan je helpen bij het zetten van de eerste stappen. Belangrijk dat daar ook een manager of directeur aan deelneemt, zodat je ideeën gelijk ook in de organisatie geregeld krijgt. De SO is meestal de voorzitter en neemt de medische regie op zich.’

Karlijn: ‘Zorg dat je er altijd mensen uit de praktijk bij hebt zitten. Zij weten immers het beste wat zij nodig hebben en wat er mist op afdelingen. Wil je een infectiepreventiecommissie opzetten voor een grote organisatie? Overweeg dan om de infectiepreventiecommissie meer op strategisch niveau te organiseren. Daarnaast kun je dan een werkgroep samenstellen die wat meer over de toepassing van infectiepreventie gaat.’ Benieuwd naar een voorbeeld? Bekijk dan eens de handleiding van het regionaal zorgnetwerk antibioticaresistentie van Noord-Brabant (pdf).

9. Besef dat gedragsverandering tijd kost

Karlijn: ‘Het blijft toch vaak een kwestie van een lange adem. Vaak moet je informatie meerdere keren per jaar herhalen. Blijf ook vooral op een leuke en een aantrekkelijke manier aandacht vragen. Bijvoorbeeld met een quiz. Juist nu, na en met corona, merken we dat professionals ook wel een beetje moe zijn van maatregelen. De manier waarop je iets aanbiedt, kan daarin veel verschil maken.’