Naar hoofdinhoud Naar footer

Het proces van communiceren

Laatst bijgewerkt op: 13-06-2024

Onderdeel van ieder gesprek is het communicatieproces. Tijdens dit proces vertaal en interpreteer je steeds de informatie die jij en je gesprekspartner uitwisselen. Voor een deel is dat zichtbaar en voor een deel niet. Op deze pagina lees je meer over het communicatieproces en hoe je ermee omgaat.

Externe en interne communicatie

Wat zich tussen mensen afspeelt, kun je zien en horen: het externe communicatieproces. Je hoort iemand spreken en je ziet de lichaamstaal van die persoon.

Wat zich binnenin mensen afspeelt, is niet zichtbaar. Dit noemen we het interne communicatieproces. Het zijn de gedachten, gevoelens en emoties die je hebt als je communiceert.

Het interne communicatieproces  

Het interne communicatieproces bestaat uit de volgende stappen:

  1. Je ontvangt een boodschap die bestaat uit verschillende signalen.
  2. Elk signaal roept herinneringen, gedachten, gevoelens en emoties op.
  3. Je herinneringen, gedachten en gevoelens bepalen de boodschap die je zendt.

Van interne reactie naar externe boodschap

De signalen uit de boodschap van de ander maken een reis door je hoofd. Tijdens die reis voeg je daar jouw kennis, gedachten, gevoelens en emoties aan toe. Samen vormen ze je interne reactie. 

Jouw interne reactie bewerk je tot een passende boodschap aan de ander. Hoe dat lukt, bepaalt of je een goed gesprek hebt en professioneel communiceert.

Omgaan met ruis in het proces

Soms zijn je gedachten en gevoelens zo heftig dat je nergens anders aan kunt denken. Je kunt niet meer goed nadenken over de signalen van de ander en hoe je daarop wilt reageren. Er is te veel 'ruis'. 

Je interne reactie is dan te veel gekleurd of ingevuld door jouw gedachten en gevoelens. Je kunt niet meer goed een passende, professionele boodschap vormen. 

Wil je weten hoe je omgaat met ruis? Bekijk de tips voor een goed gesprek op onze pagina Hoe voer je een goed gesprek?

Geen contact maken

Het komt voor dat je helemaal geen gesprek wilt. Of je wilt niet echt weten wat de ander wil of wat er aan de hand is. Je hebt er geen tijd voor, je hoofd staat er niet naar of je kiest ervoor geen verantwoordelijkheid te nemen. In die situaties maak je bewust geen contact.

Het gebeurt ook dat je onbewust niet luistert, niet doorvraagt of niet openstaat voor wat de ander vertelt. De signalen uit de boodschap van de ander hebben gezorgd voor zulke heftige gedachten, gevoelens of emoties dat er niets meer 'bij' kan.

Afweren

Afweren is een manier om geen contact te maken. Je ontkent bijvoorbeeld dat er iets aan de hand is of je maakt het kleiner ('zo erg is het toch niet'). Bekijk onze pagina Afweren van contact voor meer informatie over afweren.

Meer weten?

Download de brochure 'Goed in Gesprek' over communiceren in de zorg. Daarin vind je uitleg, tips en voorbeelden uit de praktijk.